چکیده:
هدف از انجام این تحقیق بررسی مساله مکان بهینه جهت ایجاد فضای سبز جدید در مناطق شهری با استفاده از توانائی های آنالیز فضائی در یک سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد. برای این منظور شناسائی و ارزش گذاری عوامل موثر در تعیین مکان بهینه برای فضای سبز مرحله اساسی می باشد. عوامل در نظر گرفته شده دوری از مراکز تجاری و پر ترافیک و مناطق شلوغ مانند ترمینال های مسافربری و دادن وزن نسبی به هریک با استفاده از نظرات کارشناسان منظور گردیده است. داده های مکانی مورد نیاز در این تحقیق از داده های رقومی سازمان نقشه برداری در فرمت dgn به عنران نقشه کل تبریز کسب شده است. بعد از ساخت توپولوژی بر روی داده های مکانی، سه لایه اطلاعاتی از آن استخراج و توپولوژی آنها انجام گرفت. این سه لایه عبارت از لایه مربوط به موقعیت پارک های موجود در شهر، لایه موقعیت مراکز تجاری موجود در شهر و لایه موقعیت ترمینال های موجود در شهر بودند که بعد از ساخت توپولوژی جهت تجزیه و تحلیل و اتخاذ تصمیم به سیستم اطلاعات جغرافیایی وارد شدند. از سیستم اطلاعات جغرافیایی جهت تشکیل پایگاه داده فضائی و از تحلیل های فضائی آن جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده گردید. در این تحقیق از تابع Buffering برای استخراج عوامل فاصله از مراکز تجاری و ترمینال ها جهت تعیین حریم های مربوط به آنها استفاده گردید سپس با انجام عملگر روی هم گذاری لایه ها تابع Overlay انجام و امتیازهای هر پیکسل یا ارزش هر پیکسل مشخص گردید. در این مرحله اگر فضای سبزی از قبل وجود نداشت، مناطقی که بیشترین ارزش را نشان می دهد مکان بهینه برای انتخاب محل جدید فضای سبز می باشد. ولی به دلیل اینکه از قبل چندین فضای سبز در موقعیت های پراکنده در سطح شهر انتخاب گردیده، لذا مناطقی که بیشترین ارزش را نشان می دهد، مکان بهینه برای انتخاب فضای سبز نخواهند بود. در مرحله بعد جهت تعیین مناظق تحت نفوذ هر فضای سبز از پلیگون های Thiessen که از توابع همسایگی می باشد، استفاده گردید و با تلفیق دو لایه Thiessen & Overlay بار هر فضای سبز مشخص گردید که ممکن است فضای سبزی دارای منطقه تحت نفوذ بیشتر ولی بار کمتر داشته و بر عکس فضای سبزی ممکن است دارای منطقه تحت نفوذ کمتر ولی بار بیشتر داشته باشد، با تعیین واریانس هر فضای سبز مشاهده می گردد که اختلاف بین کمترین و بیشترین واریانس ها بالا است. لذا مکان بهینه برای فضای سبز محلی خواهد بود که اختلاف بین کمترین و بیشترین واریانس ها را به حداقل برساند.
The aim of this research is the examination of site selection for establishment of a new park in the urban region by using the spatial analysis capability in a Geographic Information System (GIS).
For this purpose، recognition of the effect and value of factors that influence the site selection are important. The factors for these means are shopping centers and bus terminals that are weighted by experts.
The data base for this research was the maps which are producted by N. C. C in. dgn format. After topology for these maps three layers were extracted including the layer of parks position that exist in the urban region، layer of bus terminals and layer of shopping centers position Then the layers of shopping centers and bus terminals were buffered by a buffer function and overlayed together and the value of each pixel was defined. In this condition if any park does not exist in the urban region، the greatest value in position will be the best position for park selection. However، about 7 parks were already established. The greatest value does not take the best position for new park selection. Using Thiessen polygons around each existing park the surrounding areas of parks were defined.
By synthesizing overlay and Thiessen polygon layers، and extracting the values of each parks، and finally calculating the variance of each park، we found out that parks had different variances.
The best position for new parks therefore، is the one whose selection will minimize the differences between minimum and maximum variances