چکیده:
در این تحقیق پس از تهیه اطلاعات و TIN٣ از محدوده مورد مطالعه با اسـتفاده از نقشـه هـای موجـود و وضـعیت کاربری اراضی به صورت پلیگون های زمین مرجع شده مجزا معرفی و با انطباق شبکه سـیلاب روی ایـن شـهر بـر مسیر معابر، خیابان ها و خصوصیات فیزیوگرافی حوضه های شهری مطالعه گردیـده اسـت . عمـق روانـاب و حجـم سیلاب زیر حوضه های ١٧گانه با دوره بازگشت های مختلـف از روش SCS٤ و اسـتدلالی محاسـبه شـده کـه روش استدلالی به علت کوچک بودن حوضه کاربرد خوبی داشت . با مقایسه درصد گروه های هیدرولوژیکی خاک و حجم رواناب زیر حوضه ها مشخص گردید زیر حوضه هایی کـه درصـد مسـاحت غیـر قابـل نفـوذ ر دارا هسـتند حجـم سیلاب شان بیشتر می باشد. به این ترتیب نتایج نشان داد نقش CN٥ و پوشش گیاهی در شدت نفوذ از بقیـه متغیرهـا بیشتر است ، نفوذناپذیری سطح حوضه های شهری و تغییراتی که در اثر رشد و توسعه شهر به وجود می آید مانند از بین بردن پوشش های گیاهی ، تراکم خاک و ایجاد سیستم جمع آوری و هدایت آب های سطحی به مقـدار زیـادی از نفوذ آب در خاک می کاهد. تحقیق انجام شده نشان داد که همبستگی مثبتی بین حداکثر دبی لحظه ای سـیل و میـزان بارنـدگی روز وقـوع سـیل وجود دارد. همچنین ، بین حداکثر دبی لحظه ای سیل و حداکثر شدت بارش ٢٤ ساعته ضریب همبسـتگی بـین آنهـا ٠.٩٥ می باشد و نیز، ضریب همبستگی بین مساحت مناطق شـهری و روانـاب ٠.٩٣ مـی باشـد. حـد آسـتانه مقـدار بارندگی برای ایجاد سیل ٧٠ میلی متر در ٢٤ ساعت و آستانه شدت بارندگی ٨٧. ١٧ میلی متر در ٢٤ ساعت با دوره برگشت ٢ ساله بدست آمد. هدف از این تحقیق نقش عوامل انسانی یا ساخت و ساز و از بین بردن پوشش گیـاهی طبیعی و آسفالت کردن معابر در آب گرفتگی و همچنین ارائه پیشنهادهایی در جهت رفع آب گرفتگی معابر محـدوده مورد مطالعه می باشد.
خلاصه ماشینی:
"باعث غیر قابل نفوذ شدن اراضی طبیعی شده و همین مسئله باعث پیدایش روان آب های ناشی از بارش به خصوص بارندگی هـای شـدید در سـطح شـهرها و تأسیسـات شهری می شود (تلوری ، ١٣٧٥: ٧٢) بنابراین حالت شهری یافتن مناطق طبیعی باعث افزایش حجم و شدت روانـاب ناشی از بارندگی گردیده و ممکن است علاوه بر ایجاد اختلال در عبور و مرور و فعالیت های عادی مردم و خسارت به اماکن و تأسیسات شهری ، باعث وقوع سـیلاب و بـه مخـاطره انـداختن منـاطق مسـکونی ، اراضـی کشـاورزی و تأسیسات زیربنائی پایین دست گردد (٦ آکان ، ١٣٨١ ص ٧) سطوح روکش شده شهری مثل بام ساختمان ها، آسفالت ، پیاده روها مانند مانعی در برابر نفـوذ آب بـاران بـه داخـل خاک و تغذیه آب های زیرزمینی عمل کرده و بخش اعظم بارندگی به رواناب سطحی تبدیل می شود (مرادی ، ١٣٨٠: ٣٣) که با استفاده از توپوگرافی و شیب مناطق مختلف شهرمی توان با ایجاد کانال های زیرزمینـی و راه آب هـا ایـن 6.
(Series2) نمودار شماره ٢- رابطه بین حداکثر آب دهی لحظه ای و حداکثر بارندگی ٢٤ ساعته حوضه در این تحقیق با استفاده از GIS نقشه های خاک ، کاربری اراضی تهیه و با کاربرد روابط SCS در نهایت نقشه ارتفاع رواناب برای زیر حوضه ها تهیه شده است (شکل ٦) / شکل شماره ٦: نقشه ارتفاع رواناب منطقه مورد مطالعه نتایج با توجه به مطالب ارائـه شـده در یـن مطالعـه بـا تقسـیم بنـدی شـهر و زیرحوضـه هـای بالادسـت بـه واحـدهای هیدرولوژیکی کوچک تر و قابل مطالعه توسعه شهری ، شهرسازی و تغییرات ناشی از کاربری اراضی در سـطح شـهر رشت و پوشش معابر و پشت بام منازل با مصالح نفوذ ناپذیر از یک طرف موجب افزایش روان آب ناشی از نزولات جوی به میزان چندین برابر شده همچنین باعث افزایش حجم رواناب شهری ، افزایش دبی اوج و وقوع آن در زمـان کوتاه تری گردیده و احتمال وقوع آب گرفتگی در مناطق پایین دست شهر را نیز افزایش داده است ."