چکیده:
امروزه با توجه به روند رو به رشد جمعیت و تراکم جمعیت در مناطق شهری و لزوم ایجاد مناطق امن در مجتمع های زیستی علی الخصوص در شهرهای پرجمعیت و مستعد از نظر لرزه خیزی ، لزوم نگرشی همه جانبه و فراگیر به حوادث طبیعی و فجایع ناشی از بروز آنها بیش از پیش جلوه نموده است . کلان شهر تبریز به خاطر نزدیکی به گسل تبریز که یکی از فعال ترین و خطرناک ترین گسل ها در سرزمین زلزله خیز ایران می باشد. همیشه شاهد حوادث و بلایای ناگوار طبیعی بوده است . در این بین منطقه ٨ شهری تبریز که به عنوان منطقه تاریخی و فرهنگی شهر تبریز شناخته می شود، دارای اماکن تاریخی با ارزش ، بافت های فرسوده ، ترافیک سنگین و تراکم جمعیت بالا است که اهمیت مطالعه و پژوهش را در زمینه مدیریت بحران را در این شهر بیشتر می کند. در پژوهش حاضر جهت مدیریت صحیح بحران در منطقه قدیمی ٨ تبریز، با بهره گیری از مدل سلسله مراتبی (AHP) در محیط GIS، اقدام به تفکیک سطوح خطرپذیر منطقه گردید. لایه های مورد استفاده در این مدل شامل فاصله از گسل ، کیفیت ابنیه ، تراکم جمعیت ، نزدیکی به معابر، نزدیکی به فضاهای باز، درمانی ، ایستگاه آتش نشانی ، اماکن نظامی و انتظامی ، پمپ بنزین و همچنین توپوگرافی محدوده مورد مطالعه می باشد. نتایج حاصل از خروجی مدل نشان می دهد که تنها ١٢.٩٦% درصد از محدوده مورد مطالعه دارای وضعیت بسیار مطلوب می باشد. ٥٢.٠٣% درصد از محدوده نیز در وضعیت متوسط تا مطلوب از لحاظ خطرپذیری در مواقع بحرانی قرار دارد. ٣٥.٠١% درصد از محدوده مورد مطالعه نیز در شرایط نامطلوب تا بسیار نامطلوب قرار دارد که این امر لزوم برنامه ریزی دقیق و اصولی را در مراحل قبل ، حین و بعد از وقوع بحران از طرف مسئولین این منطقه طلب می کند
خلاصه ماشینی:
"دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهر فصلنامه ی علمی - پژوهشی فضای جغرافیایی سال دوازدهم ، شماره ی ٣٧ بهار ١٣٩١، صفحات ٢٠٠-١٨٣ زهرا پیشگاهی فرد 1 ناصر اقبالی ٢ عبدالرضا فرجی راد ٣ بشیر بیگ بابایی ٤ مدلسازی تعیین مناطق خطرپذیر با استفاده از مدل AHP در محیط GIS جهت مدیریت بحران شهری (مطالعه موردی : منطقه ٨ شهرداری تبریز) ٥ تاریخ دریافت مقاله : ١٣٩٠.
لایه ها بر اساس بافر ایجاد شده و یا کاربری های موجود به ٣ الی ٦ طبقه اولویت بندی و استاندارد شدند که لایه های حاصله به قرار زیر می باشند: / ٢ شکل - نقشه استاندارد شده فاصله از ایستگاه آتش نشانی / شکل ٣- نقشه استاندارد شده فاصله از مراکز درمانی مأخذ: محاسبات نگارنده / شکل ٥- نقشه استاندارد شده فاصله از فضاهای باز / شکل ٦- نقشه استاندارد شده ارتقاء مأخذ: محاسبات نگارنده / / شکل ٧- نقشه استاندارد شده فاصله از گسل شکل ٨- نقشه استاندارد شده کیفیت ابنیه مأخذ: محاسبات نگارنده / شکل ٩- نقشه استاندارد شده فاصله از اماکن نظامی / شکل ١٠- نقشه استاندارد شده فاصله از معابر مأخذ: محاسبات نگارنده / شکل ١١- نقشه استاندارد شده فاصله از ایستگاه پمپ بنزین / شکل ١٢- نقشه استاندارد شده تراکم جمعیت مأخذ: محاسبات نگارنده فرایند تحلیل سلسله مراتبی روش مقایسه دوتایی به وسیله ال ساعتی (١٩٨٠) در زمینه فرایند سلسله مراتب تحلیلی ارائه شده است ."