چکیده:
کاهــش نرخ باروری به زیر ســطح جانشــینی نگرانی هایی را در مورد آثــار بلندمدت این کاهش در کشــور برانگیخته است . یکی از دلایل این کاهش تغییر رفتار زوجین در فرزندآوری در دو دهه اخیر بوده اســت . مطالعه حاضر به روش کیفی و با اســتفاده از مصاحبه های عمیق نیمه ســاخت یافته انجام شــد. در این اثر تفســیرها، باورها و پنداشت های زنان مشهد در مورد تصمیمات و عملکردهای شان در مورد فرزندآوری به ویژه تمایل شان به کم فرزندی و تاخیر در فرزندآوری بررسی شد. نتایج نشان داد فرزندآوری پس از شروع زندگی مشترک مورد مذاکره زوجیــن قرار می گیرد. اطرافیان معمولا تلاش می کنند در تصمیمات زوجین مداخله کنند، لکن این تلاش ها کم اثر است . دغدغه های فرزندمحور (به ویژه تربیتی ) و والدمحور (اقتصادی ، رفاهی و محدودیت زایی ) موجب کم فرزندی و تاخیر در فرزندآوری می شود. پاره ای زمینه های ذهنی و عینی از جمله وجه ارزشــی یافتن کم فرزندی و تمهیدات نهادی مشــوق کم فرزندی موجب ترغیب زوج ها به کم فرزندی شده است . مشارکت کنندگان در مورد اثربخشی مشوق های رسمی تردید داشــتند و از برنامه ریزی مبتنی بر شرایط شــخصی برای فرزندآوری دفاع می کردند. از میان مزایای فرزندآوری به خصلت معنابخشی و مزایای روانی و ابزاری فرزندان (از جمله رفع تنهایی ) به ویژه در ســنین کهنســالی اشاره شد. مهم ترین معایب فرزندآوری در میان زنان مورد مطالعه محدودیت تعاملات و محدودیت پیگیری رشد شخصی بود.
خلاصه ماشینی:
"بر مبنای آنچه گذشــت ، این تحقیق در پی پاســخ به این سؤال است که زمینه های ذهنی و اجتماعی کم فرزندی و تأخیر در فرزندآوری از دید زنان مشهد چیست ؟ و فرایند تصمیم گیری در مورد فرزندآوری در خانواده چگونه است ؟ مرور پیشینه از میان پژوهش های تجربی انجام شده در ایران عباسی شوازی و علی مندگاری (١٣٨٩) نشان دادند که تحصیلات زنان مهم ترین متغیری است که به طور مستقیم و غیرمستقیم بر باروری تأثیرگذار می باشــد.
از جمله : • احساس ناامنی شغلی • دغدغه های مالی و رفاهی • محدودیت زایی شغلی و تحصیلی • ناکافی بودن تأمین اجتماعی • فقدان آمادگی شخصی پاره ای از مشارکت کنندگان به علت فقدان مسکن مستقل یا شخصی ، درآمد ناکافی و بی ثباتی شغلی همسران شان ترجیح می دادند فرزند کمتری داشته باشند یا فرزندآوری را به تأخیر انداخته بودند تا مدیریت امور خانواده با دشواری کمتری مواجه باشد.
نکته قابل ملاحظه در بعضی پاســخ ها آن بود که اگرچه در عمل توصیه های مشخص و صریحی در مورد زمان مناسب فرزندآوری ارائه می کردند، اما در مقام نظر فرزندآوری را موکول به شرایط خاصی می کردند از جمله زمانی که همســران به اتفاق نظر رسیده باشند، احساس کنند توانایی لازم را برای قبول مسئولیت فرزنددار شدن به دست آورده اند و از ثبات خانواده اطمینان حاصل کرده باشند."