چکیده:
این نوشتار درپی بیان این است که توسعه علمی و دستیابی به پارادایم بومی علم در
کشور ما، که از آن با عنوان «علم دینی» یاد میشود، از ضرورتهای انکارناپذیر است. در این
مقاله ضمن تعریف مختصری از «مبانی نظری علوم»، «فلسفه علم» و «فلسفه علوم
اجتماعی»، برای دستیابی به علم دینی، راهبرد مطالعه و جایگزینی مبانی، مفروضات و
جهانبینی دینی به جای مبانی غیردینی و غربی ـ بهطور گذرا و بهمنظور آغاز بحث در این
زمینه ـ مورد تأکید قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
"اهمیت این امر بویژه هنگامی که وارد حوزه علوم انسانی میشویم صدچندان میشود؛ زیرا ما با این واقعیت روبهرو هستیم که بحث توسعه علمی در کشور و فرهنگ ما با مباحث رایج در این حوزه در دیگر کشورها، کاملا متفاوت است؛ به این تعبیر که با پیروزی انقلاب اسلامی، مرجعیت دین در هدایت امور فردی و اجتماعی کشور مورد تأکید و توافق مردم مسلمان ایران قرار گرفته و در قانون اساسی نیز صورت قانونی پذیرفته و این در حالی است که مرجع اداره اینگونه امور در دنیای امروز «علم» است.
» (2) بنابر آنچه گفته شد، بخشی از مبانی نظری علوم انسانی عبارت است از: ـ مبانی هستیشناختی ـ مبانی معرفتشناختی ـ مبانی انسانشناختی ـ مبانی روششناختی (معرفتشناسی خاص آن علم) ـ جهتگیری خاص آن علم بدیهی است پرداختن به چگونگی تأثیر هر یک از این مبانی بر محتوای هر علم خود نیازمند مطالعه و بررسی انضمامی هر علم مشخص است که به صورت یک رشته علمی و یا پیشینه خاصی مطرح است و باید با روش تحلیل منطقی و نیز درنظر گرفتن ویژگیهای خاص تاریخی و اجتماعی موقعیت تکون و پیدایش آن علم مورد پژوهش قرار گیرد؛ اما اجمالا میتوان به عنوان نمونه به برخی از این پرسشها، که در برابر هر رشته علمی مطرح است، اشاره کرد."