چکیده:
یکی از مهم ترین کارکردهای آیات قرآن، تربیت و تهذیب نفوس است. از این رو، تفسیر قرآن با رویکرد تربیتی یکی از غنی ترین رویکردهای تفسیری است. این رویکرد با توجه به اهداف تربیت دینی، که همان ایجاد رفتار صحیح، حذف رفتار ناصحیح و نیز اصلاح برخی رفتارها است، در صدد است تا با الهام از قرآن این اهداف را تحقق و تعالی بخشد. قرآن کریم هم در سبک و ساختار بیان و هم در درون مایه و محتوایش، منبع مهمی برای مربیان و متربیان است. این مقاله می کوشد با اندیشه در آیه ششم سوره تحریم و با توجه به اصول و روش های تربیت دینی، به آنچه این آیه بدان اشاره دارد و یا می تواند الهام بخش آن باشد، دست یابد. نویسندگان امیدوارند که نوع نگاه عرضه شده، تعالی بخش حرکت در جهت ساماندهی رویکرد تربیتی در تفسیر باشد.
خلاصه ماشینی:
"(بنگرید به: اعرافی، 1393: 40 و 73 ـ 72؛ اعرافی، بناری و رضایی، 1387: 16) مفسر تربیتی با قرآنشناخت ویژه خود که بر محور اهداف و مقاصد اصلی نزول قرآن استوار است و با دغدغهای که نسبت به این مسئله احساس میکند و نیز با تسلط و اشرافی که بر عناصر نظام تعلیم و تربیت دارد و با نوع نگاه به تفسیر که آن را فراتر از بیان الفاظ و سطوح اولیه فهم قرآن میداند (اعرافی، 1393: 18) به ژرفکاوی در قرآن پرداخته و آموزههای تربیتی آن را از تمام آیات؛ اعم از آیات اخلاقی، سیاسی، اجتماعی، فقهی، اقتصادی و تاریخی استخراج میکند.
مؤمنان نیز وظیفه دارند که با پند و اندرز، زمینههای گرایش آنان بهسوی مسائل دینی و پرهیز از آفات مادی و معنوی را ایجاد کنند، از اینرو در تفاسیر، «موعظه» یکی از روشهای اجرای فرمان «قوا أنفسکم و أهلیکم نارا» است، بر این اساس برخی از مفسران معتقدند خداوند در این آیه «مجازا» به جای «تحذیر و موعظه» از «وقایه» یاد کرده است و یا از باب «استعاره» و با «تشبیه» موعظه به «وقایه» (سپر)، نقش موعظه را مورد مبالغه و تأکید قرار داده است.
حفظ از این شهوات با برنامهریزی خود و والدین صورت میگیرد و میتواند اموری چون مقدمات ازدواج تا انعقاد نطفه و تربیت فرزندان و پاکسازی محیط خانواده (مکارم شیرازی، 1374: 24 / 286) و پرهیز از معاشرتهای آلوده و عدم اختلاط مرد و زن و مدیریت رسانههای دیداری و شنیداری وجودی خویش را شامل شود که این همه، در کریمه «قوا أنفسکم و أهلیکم نارا» با همه اطلاق آن، نهفته است."