چکیده:
ساختهای اضافهای براساس معیارهای مختلف، ازجمله امکان جابهجایی وابستة اسمی و وصفی آنها، به دو نوع مضافالیه وصفی (که بی هیچ اشکالی هم پیش از صفت میآیند و هم پس از آن) و مضافالیه اسمی (که جز با تغییر معنا و یا غیردستوری شدن گروه اسمی، پیش از صفت واقع نمیشوند) قابل تقسیم است. در این مقاله ابتدا از این منظر به بررسی و طبقهبندی ساختهای اضافهای پرداختهایم، سپس آنها را به دو گروه کلی ساختهای اضافۀ گزارهای و ساختهای اضافۀ غیرگزارهای تقسیم کردهایم و توضیح دادهایم که الگوی آهنگ «هسته + مضافالیه وصفی» هرچند تاحدی شبیه الگوی آهنگی اسمهای مرکب است، اما این مضافالیه درواقع یکی از وابستههای پسین اسم است که عمدتا در نقش افزودۀ خاص اسم در ساختهای اضافۀ غیرگزارهای ظاهر میشود
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله پس از بررسی مختصـر آراء زبـان شناسـان و دستورنویسـان دربـارة سـاخت اضافه ای در فارسـی (بـاطنی ، ١٣٤٨؛ صـادقی و ارژنـگ ، ١٣٥٩؛ غلامعلـی زاده ، ١٣٧٤؛ حـق شـناس و دیگران ، ١٣٨٥؛ طبیب زاده ، ١٣٩١؛ طباطبایی ، ١٣٩٢؛ هیگ ، ٢٠١١؛ و نغزگوی کهن ، زیـر چـاپ )، ابتـدا نشان می دهیم که دو نوع وابستة پسین در گروه های اسمی وجود دارد که هر دو از حیث جزء کلام اسم هستند، اما محل یکی از آنها را مـی تـوان بـا محـل وابسـتة صـفت بیـانی جابه جا کرد، بدون آنکه ساخت یا معنای گـروه اسـمی خدشـه ای ببینـد (ماشـین پـرس بزرگ .
nominalizer / ١٦٠ شمارة ٣٢، تابستان ١٣٩٤ دکتر امید طبیب زاده و نوید برادران همتی در این گروه ها، هم صفت و هم مضاف الیه اسمی ، هر دو به هسته برمی گردند: ٣٠) [[اطاق ] [زیبای ] [خانه ]] ٣١) [[خانة ] [بزرگ ] [علی ]] ٣٢) [[فرش ] [ابریشمی ] [آنها]] و هرگاه ترتیب آنها به هم بخورد، معنای گروه اسـمی تغییـر مـی کنـد یـا گـروه اسـمی بدساخت می شود، یعنی ترتیب «اسم (هسته ) + صفت + مضاف الیه اسمی » در گروه هـای اسمی فارسی ، ترتیبی ثابت و غیرقابل تغییر است : ٣٣) الف ."