چکیده:
دیدگاه افراد نسبت به پژوهشها و نتایج آن ارتباط مستقیم با نحوه استفاده از نتایج
پژوهشی دارد. این دیدگاه، تعیین کننده میزان وچگونگی بهرهگیری از یافتهها است. از
این رو به منظور بررسی نگرش کاربران یافتههای پژوهشی، شکلهای بهرهگیری از
یافتهها با عنوان مدلهای کاربست مطالعه شد و چهار مدل اصلی کاربست شامل: مدلهای
انتقال خطی، حل مسئله، روشنگری و تعاملی شناسایی شدند. با توجه به پرسش پژوهش در
زمینة مقایسه میان سطوح کاربران، سه سطح معلمان، کارشناسان و مدیران مورد توجه قرار
گرفتند. نگرش 181 نفر از سطوح کاربران با بهرهگیری از پرسشنامه محقق ساخته
گردآوری شد. این عده به روش نمونهگیری تصادفی چند مرحلهای از میان کارکنان
سازمان و هشت منطقه از مناطق سازمان آموزش و پرورش شهرستانهای استان تهران برگزیده
شدند. دادههای هر سطح با بهرهگیری از آزمون T دوبهدو مورد تجزیه و تحلیل قرار
گرفتند. نتایج نشان داد که مدلهای تعاملی، انتقال خطی، حلمسئله و روشنگری به ترتیب
از نگرش مساعد کاربران برخوردار بودند. در مقایسة الگوهای پاسخدهی سطوح
استفادهکننده، تفاوتی میان ترتیب مدلها مشاهده نشد و تنها تفاوت قابل اشاره به
معنادار بودن تفاوتها مربوط میشد. به این صورت که در میان نمونه مدیران همة
تفاوتها معنادار بودند، ولی در میان کارشناسان تفاوت میان مدلهای تعاملی و انتقال
خطی و همچنین تفاوت میان مدلهای حل مسئله و روشنگری معنادار نبود. در میان معلمان
نیز میان مدلهای تعاملی و انتقال خطی، تفاوت معناداری ملاحظه نشد. بهطور کلی
نتایج نشان داد که از نظر کاربران مدلهای تعاملی و انتقال خطی از اهمیت بیشتر
برخوردارند. که این یافته همسو با نتایج پیشین است. مدل روشنگری نیز دارای
پایینترین نگرش است که بهنظر میرسد با توجه به اهمیت آن باید بیشتر شناسانده
شود.
خلاصه ماشینی:
"در نهایت در مدل روشنگری، گویههای: تولید انبوه یافتههای پژوهشگران و تلاش برای تغییر نگرش کاربران بهطور تدریجی، بدون الزام در نتیجهگیری فوری به منزلة روند استفاده از یافتهها؛ تولید انبوه نتایج پژوهشی بدون حساسیت به کاربرد مستقیم آنها درحکم وظایف پژوهشگران؛ استمرار در انعکاس نتایج پژوهشی به کاربران به منظور بالا بردن آگاهی آنان بدون انتظار نتیجهگیری سریع درحکم عامل افزایشدهنده کاربست؛ و درنظر گرفتن کارکرد اصلی پژوهش در تغییر طرز تفکر سیاستگذاران و دستاندرکاران مورد بررسی قرار گرفتند.
نتایج براساس پرسش پژوهش علاقهمندیم که تفاوت پاسخهای هر گروه از استفادهکنندگان از یافتههای پژوهشی در مدلهای انتقال خطی، حلمسئله، روشنگری و تعاملی را بدانیم از این رو برای پاسخگویی به پرسش پژوهشی بهطور جداگانه به بررسی خواهیم پرداخت که هر یک از گروه استفاده کننده از یافتههای پژوهشی نسبت به کدام یک از مدلهای کاربست تمایل بیشتری از خود نشان میدهند.
در جدول 4 میانگینهای بهدست آمده در جدول فوق با استفاده از آزمون T مقایسه شدند تا مشخص شود که آیا تفاوتهای به دست آمده از نظر آماری معنادار هستند یا اینکه تفاوتهای مشاهده شده حاصل تغییرات و خطاهای نمونهگیری است؟ جدول 4- آمارههای T نمونههای دوبهدو مدلهای کاربست در میان کارشناسانمدلهای مورد مقایسهمیانگین تفاوتانحراف از استاندارد خطاهای میانگینTمدل تعاملی-مدل انتقال خطی043/0627/043/0مدل تعاملی-مدل حلمسئله41/0818/0٭٭13/3مدل تعاملی-مدل روشنگری629/0823/0٭٭71/4مدل انتقال خطی-مدل حلمسئله36/0828/0٭٭68/2مدل انتقال خطی-مدل روشنگری54/0855/0٭٭81/3مدل حلمسئله-مدل روشنگری139/0946/088/0 ٭ 05/0 P< ٭٭01/0 P< جدول فوق نشان دهندة آن است که براساس نظر کارشناسان میتوان مدلهای کاربست را به دو گروه تقسیم کرد.
IDRC-supported research and its influence on public policy (knowledge utilization and public policy processes: a literature review) Evaluation unit IDRC."