چکیده:
پژوهش حاضر در پی بررسی تأثیر دینداری در سرمایة اجتماعی خانوادههای ساکن شهر قم است. تحقیق از نوع کاربردی است که به روش اسنادی و پیمایشی انجام گرفته است. جامعة آماری، خانوادههای ساکن قم به تعداد 160565 خانوار بوده است. حجم نمونة انتخابی بر اساس فرمول کوکران 376 خانوار به دست آمد. در نهایت، 400 خانوار با روش خوشهای از چهار منطقة شهر قم انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز این پژوهش با بهکارگیری پرسشنامة محققساخته جمعآوری شد. میزان آلفای کل سؤالهای پرسشنامه 72/0 به دست آمد که نشاندهندة ثبات و قابلیت اعتماد ابزار تحقیق است. نتایج تحقیق نشان داد سرمایة اجتماعی 5/65 درصد از خانوادهها بالا، 33 درصد متوسط و 5/0 درصد پایین بوده است. متغیرهای مستقل، دینداری، و پایگاه اجتماعی - اقتصادی در سرمایة اجتماعی خانواده تأثیر زیادی داشتند. فراز و فرود سرمایة اجتماعی در خانواده بیشتر متأثر از عوامل برونخانوادگی و اجتماعی است، زیرا تغییرات اجتماعی و محیطی بر ساختهای کوچکتر، از جمله خانواده مؤثر بودهاند. برای جلوگیری از کاهش سرمایة اجتماعی خانواده، نقش مراکز و نهادهای دینی و هیئتهای مذهبی، دوستان و الگوهای انتخابی و مذهبی اهمیت دارد.
خلاصه ماشینی:
"از این رو، سؤال اصلی پژوهش حاضر این گونه مطرح میشود سرمایۀ اجتماعی در خانواده های ساکن شهر قم به چه میزان است ؟ و دینداری تا چه حد در تقویت سـرمایۀ اجتمـاعی خـانواده هـا مـؤثر است ؟.
نتایج پـژوهش کلمـن نشـان داد، زمانی سرمایۀ اجتماعی بالا است که والدین هر دو در خانه هسـتند، مـادران بـه آمـوزش فرزنـدان توجه میکنند، تحرک کمی در خانواده وجود دارد و انسجام دینـی بـالا اسـت .
5 بیپاسخ 6 جمع 400 100 طبق نتایج جدول ٤، میزان همبستگی بین متغیر پایگاه اجتماعی ـ اقتصادی و سرمایۀ اجتمـاعی خانواده با آزمون همبستگی پیرسون ، ٠.
170 سرمایۀ اجتماعی مطابق با آنچه در جدول ٥ نشان داده شده است ، میزان همبستگی بین متغیر دینداری و سـرمایۀ اجتماعی خانواده با آزمون همبستگی پیرسون ، ٠.
پایین بودن ضریب تأثیر متغیرهای دینداری و پایگـاه اجتمـاعی در سـرمایۀ اجتماعی، نشان میدهد علاوه بر دو متغیر یادشـده ، متغیرهـای دیگـر درون خـانوادگی و اجتمـاعی وجود دارند که در سرمایۀ اجتماعی تأثیرگذارند.
طبق چارچوب نظری پژوهش ، ایدئولوژی و دین در ایجاد و نـابودی سـرمایۀ اجتمـاعی مـؤثر است (کلمن ، ١٣٧٧، ص ٤٩٠)؛ به عبارت دیگر، دین و آموزه های مستتر در آن ، به پیـروان خـود و دینداران امکان میدهد، تا در زمینۀ مسائل اجتماعی، مشـارکت بیشـتری داشـته و بـه عنـوان یـک کنشگر فعال در عرصۀ اجتماع فعالیت کنند."