چکیده:
در طول دهههای اخیر اشتغال غیررسمی در کشور، با نسبت متفاوت در مناطق مختلف گسترش یافته است. در راستای تبیین بخشی از این گستردگی، این تحقیق در صدد آن است که با استفاده از نظریات مهاجرت، به بررسی نقش مهاجرت و شهرنشینی به کلانشهرهای توسعهیافتهتر ایران در گسترش اشتغال غیررسمی در آن ها، از طریق روش شاخص های چندگانه-علل چندگانه در رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری بپردازد. همچنین در مدلسازی اشتغال غیررسمی، از برخی ویژگیهای جمعیتی شاغلین غیررسمی شامل، نسبت افراد با تحصیلات پایین، سن بالا، روستایی بودن و جزء شاغلین زن بودن در یک منطقه نسبت به سایر مناطق که یک منطقه را مستعد حجم اشتغال غیررسمی بالاتر میکند، استفاده نمودهایم. با توجه به در دسترس بودن اطلاعات آمارنامههای استانی و کشوری و سر شماریهای عمومی نفوس و مسکن و طرحهای آماری و پژوهشی مختلف تا سال ۱۳۸۵، از دادهها در دوره ۱۳۸۵-۱۳۵۵ استفاده گردیده است. نتایج حاصل از آزمون مدل بیانگر آن است که مهاجرت و شهرنشینی به کلانشهرها و مناطق توسعهیافته تر باعث گسترش اشتغال غیررسمی در این مناطق گردیده است. همچنین نتایج حاکی از آن است که هرچه نسبت جمعیت با ویژگیهای مذکور در یک منطقه بالاتر باشد، اشتغال غیررسمی در آن منطقه بیشتر است
خلاصه ماشینی:
"در راستای تبیین بخشی از این گستردگی، این تحقیق در صدد آن است که با استفاده از نظریات مهاجرت ، به بررسی نقش مهاجرت و شهرنشینی به کلان شهرهای توسعه یافته تر ایران در گسترش اشتغال غیررسمی در آن ها، از طریق روش شاخص های چندگانه -علل چندگانه در رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری بپردازد.
Macias (٢٠٠٨)، با تکیه بر رویکرد نهادگرا، از روش شاخص های چندگانه علل چندگانه که یک حالت خاص مدل سازی معادلات ساختاری است برای بررسی حجم اقتصاد غیررسمی در دوره ٢٠٠٦-١٩٧٠ در مکزیک استفاده کرده و اقتصاد غیررسمی را به عنوان متغیر پنهان مورد برآورد قرار داده اند.
مرور شاخص توسعه یافتگی انسانی این استان ها که بیشترین نسبت اشتغال غیررسمی را در خود جای داده اند، نشان میدهد که مقدار مطلق این شاخص در این استان ها در طول دهه های مختلف بالای متوسط قرار داشته و تفاوت ارقام توسعه یافتگی انسانی آنها از مناطق کمتر توسعه یافته و توسعه نیافته ، محسوس میباشد و با توجه به آمار مهاجران به این استان ها از مناطق دیگر در جدول ٢، در مجموع این استان ها پذیرای حدود ٧٠ در صد از کل مهاجرین میباشند.
با توجه به آنچه مورد ملاحظه قرار گرفت و همچنین نتایج حاصل از این مطالعه پیشنهادهایی به این شرح ارائه میگردد: ١) رشد فزاینده اشتغال غیررسمی در مناطق مختلف بویژه کلان شهرها و مناطق توسعه یافته تر، مطابق نتایج این تحقیق ، یکی از مصادیق بارز تشدید مهاجرت و شهرنشینی در کشور، در اثر به کارگیری سیاست ها و استراتژیهای نامناسب توسعه در طی دهه های گذشته بوده است ."