چکیده:
نوسانها و تغییر قیمت نفت بر متغیرهای کلان اقتصادی در کشورهای جهان تأثیر گذاشته و اقتصاد کشورها را با چالشی جدی روبرو کرده است.این عامل موجب شده تا آنها برای در امان ماندن از تأثیرهای منفی ناشی از این شوکها، تدابیر مختلفی بیندیشند. همچنین بیثباتی بازار نفت، برنامهریزی و سیاستگذاری بلندمدت بر اساس درآمدهای نفتی در کشورهای صادرکننده نفت را ناممکن خواهد ساخت. هدف این مطالعه بررسی اثر نوسان های قیمت نفت بر تراز تجاری اقتصاد ایران طی دوره ۱۳۹۰-۱۳۵۷ با استفاده از تکنیک خود رگرسیونی با وقفههای گسترده است. نتایج این مطالعه نشان میدهد که ضرایب مربوط به قیمت نفت و شکاف تولید در سطح ۹۵ درصد معنادار هستند و رابطهی آنها با تراز تجاری، منفی است. با این حال ضریب مربوط به اثر نرخ ارز بر تراز تجاری، مثبت و از لحاظ آماری در سطح ۹۹ درصد معنادار است. بر این اساس، با مشخص شدن رابطهی بین قیمت نفت و تراز تجاری، سیاستگذاران میتوانند استراتژیهای مناسبی در مواجهه با نوسانهای قیمت نفت اتخاذ کنند و در توسعه اقتصادی، تدوین برنامه اجتماعی، تنظیم بودجههای سالانهی کشور و طراحی سیاستهای مناسب برای حفظ تعادل و ثبات اقتصادی، از آن بهره ببرند.
خلاصه ماشینی:
"دلار ارزش پول خارجی به داخلی بانک مرکزی ایران شکاف تولید %GDP تفاوت بین تولید واقعی و تولید بالقوه به صورت درصد بانک مرکزی و محاسبات پژوهش ١٠ منبع : یافته های پژوهشگر لگوی اولیه مورد بررسی در این مطالعه به صورت زیر تصریح شده است : LnTBt 01LnOPt 2LnOGt 3LnERt ut (1) که در این الگو TB: تراز تجاری، OG: شکاف تولید، ER: نرخ ارز رسمی، OP: قیمت نفت و u جزء اخلال است .
523 مانا منبع : یافته های پژوهشگر همان طور که در جدول (٤) مشاهده میشود، نتایج آزمون ADF برای متغیرهای شکاف تولید و قیمت نفت ، ایستا و برای تراز تجاری و نرخ ارز، نا ایستایی در سطح را نشان میدهد.
با توجه به این که بیثباتی قیمت نفت یک متغیر برون زا در اقتصاد ایران محسوب میشود و نمیتوان آن را کاهش داد، مهم ترین توصیه ی سیاستی مطالعه ی حاضر آن است که سیاست گذاران و متولیان امر با استفاده از تجارب موفق سایر کشورهای نفتی و نیز تجربه ی کسب شده از حساب ذخیره ی ارزی در سایر کشورها، نسبت به صندوق توسعه ملی و نقش مثبت آن در اقتصاد، بیش از پیش توجه داشته باشند تا از ورود مستقیم شوکها و نوسان های برون زا به اقتصاد داخلی جلوگیری کرده و اثرهای منفی بی ثباتی قیمت نفت بر اقتصاد داخلی را کاهش دهند."