چکیده:
خانواده کوچکترین و مهمترین نهاد اجتماعی است، از این رو چنانچه دستخوش نابسامانی و مشکلات اقتصادی و اجتماعی شود، در وهله نخست بر روی سلامت روانی اعضا و سپس بر روی جامعه تاثیراتی آسیبزا و گاه جبران ناپذیر برجای میگذارد. با توجه به این مساله در پژوهش حاضر در محله سیروس شهر تهران بر روی یکی از مهمترین مسائلی که دست به گریبان افراد آن بوده است، یعنی مسأله نابسامانی و آسیبدیدگی خانواده مطالعه کردهایم. این پژوهش به روش کیفی انجام شده و به کار میدانی اتکا دارد و دادههای آن بر اساس مشاهده و مصاحبه گردآوری شدهاند. در این پژوهش،30 خانواده مورد مطالعه قرار گرفتند. یافتههای پژوهش نشان میدهد عوامل نابسامانی خانواده در این محله در ذیل چهار محور اقتصادی، روانی، اجتماعی- فرهنگی و زیستی قابل دستهبندی است و تقریبا همه خانوادههای محله سیروس دستکم در یکی از ابعاد یادشده و غالبا در بیش از یکی از ...خانواده کوچک ترین و مهم ترین نهاد اجتماعی است ، از این رو چنانچه دستخوش نابسامانی و مشکلات اقتصادی و اجتماعی شود، در وهله نخست بر روی سلامت روانی اعضا و سپس بر روی جامعه تاثیراتی آسیب زا و گاه جبران ناپذیر برجای میگذارد. با توجه به این مساله در پژوهش حاضر در محله سیروس شهر تهران بر روی یکی از مهم ترین مسائلی که دست به گریبان افراد آن بوده است ، یعنی مسأله نابسامانی و آسیب دیدگی خانواده مطالعه کرده ایم . این پژوهش به روش کیفی انجام شده و به کار میدانی اتکا دارد و داده های آن بر اساس مشاهده و مصاحبه گردآوری شده اند. در این پژوهش ،٣٠ خانواده مورد مطالعه قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان میدهد عوامل نابسامانی خانواده در این محله در ذیل چهار محور اقتصادی، روانی، اجتماعی - فرهنگی و زیستی قابل دسته بندی است و تقریبا همه خانواده های محلۀ سیروس دست کم در یکی از ابعاد یاد شده و غالبا در بیش از یکی از این زمینه ها دچار آسیب هستند. همچنین عوامل اقتصادی نقش برجسته تری در ایجاد نابسامانیها داشته و زمینه ساز آسیب در سایر ابعاد شده اند. آسیب هایی که متوجه خانواده ها میشود بسته به نوع خانواده (هسته ای، گسترده ، بد سرپرست و یا تک والدی) متفاوت است . به علاوه دریافتیم که مسأله نابسامانی خانواده در این منطقه به مسأله ای فراگیر تبدیل شده و نوعی توالی نابسامانی در منطقه شکل گرفته که نیازمند چاره جویی جدی است .
خلاصه ماشینی:
"در این راستا مهم ترین پرسش هایی که مطرح است به شرح زیر است : ١ـ خانواده های محله ی سیروس دچار چه نابسامانیهایی هستند؟ ٢ـ نابسامانی خانواده در محله ی سیروس تحت تأثیر چه عواملی قرار دارد؟ ٣ـ شدت و ضعف تأثیر هر یک از این عوامل چقدر است ؟ ٤ـ این عوامل تا چه حد در بین خانواده های مورد مطالعه عمومیت دارد؟ روش تحقیق این پژوهش با روش کیفی انجام گرفته و داده ها بر اساس فنون مسلط در انسان شناسی از جمله مشاهده مستقیم و مردم نگارانه و مصاحبه باز جمع آوری شده است .
١ـ تعداد افراد خانواده و نسبت های آنان و هزینه های خانواده ٢ـ بیماری افراد (اعتیاد نیز به عنوان بیماری مطرح شد تا از جبهه گرفتن مصاحبه شونده ها جلوگیری شود) و مراجعه به مراکز درمانی و تحت پوشش بیمه بودن ٣ـ وضعیت منزل ، سالم و یا ناسالم بودن منزل مسکونی و تأسیسات و تسهیلات آن ٤ـ بومی یا مهاجر بودن خانواده ها و مبدا مهاجرت یافته های پژوهش ویژگیهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی مشترکی در میان خانواده های مورد مطالعه ساکن در محله سیروس وجود دارد که شناخت آن ها در بررسی موضوع نابسامانی خانواده ضروری است .
مادر وی اقدام به انتخاب همسر به منظور رفع نیاز جنسی وی کرد و دختر خواهر خود را که او هم دچار عقب ماندگی ذهنی ولی با درجه کمتری بود به عقد پسر خود در آورد و در حال حاضر خود پرستار ٢٤ ساعته پسر و عروسش است و با این حال هیچ اهمیتی به مسأله جلوگیری از بارداری عروسش نمیدهد" (مشاهده و مصاحبه ، خانواده شماره ٦) حالت دوم نیز وضعیتی است که یکی از طرفین یا حتی فرزندان دچار حالت عدم سلامت شوند."