چکیده:
موضوعات اخلاقی متعددی باید در ارتباط با پژوهش جدی گرفته شوند. پژوهشـگران باید از مسوولیت خود جهت حفظ منافع و دسترسی افراد درگیر با پژوهش آگاه باشند. این پژوهش با هدف اندازه گیری اخلاق پژوهش در بین دانشجویان دورة کارشناسـی ارشـد و دکتری به عنوان پژوهشگران انجام شده است . دانشگاه تهـران بـه عنـوان نمونـه مطالعـاتی انتخاب شده است . تعداد ٣٢٣ پرسشنامه بر اساس روش نمونه گیری تصادفی تکمیل شـده است . از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی جهت وزن دهی شاخص ها استفاده شده اسـت و با استفاده از آزمون t فرضیه های پژوهش مورد آزمون قرار گرفت . بر اساس نتایج به دست - آمده ، شاخص رفتار ناشایست دارای بیشترین اهمیت در بین شاخص های اخلاق پـژوهش است . همچنین ، از نتایج آزمون فرضیه ها مشخص شده است معیارهـای اخـلاق پـژوهش ؛ مانند: پاسخگویی، صداقت ، رفتار ناشایست ، حریم خصوصی و گمنامی در جامعه آماری با اطمینان ٩٥ درصد قابل قبول هستند؛ اما تنها شاخص حقیقـت جـویی در بـین دانشـجویان دانشگاه تهران در هاله ای از ابهام است .
خلاصه ماشینی:
"از بین پژوهش های صورت گرفته در حوزة اخلاق پژوهش ، میتوان بـه چنـد نمونـه اشـاره کرد: در پژوهش خالقی (١٣٨٧) با استفاده از مطالعۀ کتابخانه ای مفهوم اخـلاق پـژوهش تبیـین شده است و دستاورد آن ، شناسایی ارتباط سه بعد ارتباط با مشارکت کنندگان ، ارتباط با جامعـه و ارتباط با پژوهشگر در حوزة علوم اجتماعی با اخـلاق پـژوهش اسـت (خـالقی، ١٣٨٧).
پس از مطالعۀ متون مربـوط و مـرور ادبیـات پژوهش با استفاده از مصاحبۀ نیمه ساختارمند و نظرسنجی از گروه خبرگان پـژوهش (شـامل ٥ تن از اساتید دانشگاه با حوزة تخصصی اخلاق ) شاخص و متغیرهـای تحقیـق شناسـایی شـده است و فرضیه های تحقیق جهت ارزیابی ارتباط بین متغیرها تدوین شده اند.
برای آزمون فرضیه ها از آزمون t تک نمونه ای استفاده شده است ؛ پس از تأثیر وزن های به - دست آمده و با توجه به نتایج به دست آمده توسط نرم افـزار SPSS فرضـیۀ اصـلی پـژوهش در سطح خطای ٥ % مورد تأیید قرار گرفـت ؛ یعنـی مـیتـوان گفـت دانشـجویان دورة دکتـری و کارشناسی ارشد دانشگاه تهران اصول اخلاق پژوهش را رعایت میکننـد.
براساس نتیجۀ به دست آمده از آزمون فرضیۀ اصلی مـیتـوان گفت که خوشبختانه دانشجویان مقطع کارشناسی ارشـد و دکتـری دانشـگاه تهـران بـه عنـوان دانشگاه مادر کشور که بخش عمده ای از فعالیت های پژوهشی کشور را انجام میدهند، اصـول اخلاقی پژوهش را در تحقیقات خود رعایت میکنند و این نشان دهندة بستر مسـاعد و فضـای سالم حاکم بر پژوهش در نمونۀ مطالعاتی است ."