چکیده:
ایجاد محدودیت های شدآمدی برای تردد وسایل نقلیه در مناطق مرکزی و پرازدحام شهرها، یکی از روش های مرسوم واپایش شدآمد و آلاینده های شدآمدی در کشورهای مختلف است. شهر تهران از جمله کلا نشهرهایی است که در زمینه اعمال محدودیت های شدآمدی سابقه طولانی دارد و از سال 1358 به بعد، انواع محدودیت های شدآمدی را اجرا کرده است. بنابراین، از سال 1384 و به دلیل افزایش میزان آلودگی هوا در این شهر، معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران اقدام به اجرای طرحی با عنوان ممنوعیت تردد خودروها براساس شماره پلاک خودروها (طرح زوج یا فرد) به موازات طرح شدآمد کرده است. بررسی سوابق اجرای این طرح در سایر کشورهای مجری نشان می دهد که در اکثر موارد، این طرح، طرحی کوتاه مدت بوده و در بلند مدت نتایج قابل قبولی را ارائه نخواهد کرد. در این پژوهش، محققان سعی کرده اند تا با بررسی نتایج حاصل از برداشت اطلاعات مربوط به تردد وسایل نقلیه در محدوده ورودی طرح زوج یا فرد شهر تهران و بررسی میزان شدآمد ورودی به محدوده طرح و همچنین باتوجه به تعداد متفاوت وسایل نقلیه زوج یا فرد، به اثرسنجی طرح در بازه های زمانی گوناگون بپردازند. نتایج این مطالعه نشان دهنده افزایش تمایل به خرید خودرو ثانویه در بین شهروندان و همچنین افزایش تمایل ورود غیرمجاز به محدوده از سوی دارندگان خودروهای با پلاک فرد است.
خلاصه ماشینی:
"از شــهریور ماه ســال ١٣٨٩ برای توزیع شدآمد در بازه های مخ ف لت زمانی به مدت سه ماه ، ســاعت کار ادارات دولتی شــهر تهران کاهش یافت اما در نیمه دوم سال ١٣٨٩ شدت آلودگی هوای شهر تهران به سطح هشدار رسیده و افراد زیادی به همین دلیل جان خود را / از دســت دادند یا به بیماری های ناشــی از آلودگی هوا دچار شدند؛ در این حال از روز ٣٠ آذرماه ١٣٨٩ به مدت دوهفته در کل شــهر تهران طرح تردد زوج یا فرد اجرا شد و پس از آن از ابتدای اسفندماه ١٣٨٩ محدوده تردد زوج یا فرد خودروها به طور آزمایشی گسترش یافت و به ١٢٠ متر مربع افزایش یافت که دارای ١٠٢ ورودی بود که از شــمال به بزرگراه همت و زین الدین ، از شرق به بزرگراه باقری و بزرگراه بسیج ، از غرب به بزرگراه چمران و نواب و از جنوب به بزرگراه بسـیج و خاوران محدود می شــد (پژوهشــکده حمل ونقل طراحان پارسه ، ١٣٩٠).
بررســی رشد ســالیانه ورود خودرو به شــهر تهران و هم ن ینچ حجم مجاز به ورود به محــدوده طرح زوج یا فرد نشــان می دهد کــه میزان خودروهای مجــاز ورود به محدوده پس از چندین ســال با مج ع وم خودروهای موجود در سال پایه (سال ١٣٨٤) برابر خواهد گردید و باتوجه به اعمال طرح در حداکثر حالت محدودیت (محدودیت تردد ٥٠ درصدی وســایل نقل ه ی) یافتن راهکاری جایگزین با دشواری هایی مواجه می شود و مت دصیان شهری را برآن می دارد تا همانند مواردی که در ســالیان گذشته مشاهده شده است به من وظر به وبد / وضعیت آلودگی ها اقدام به تع یلیط شهر کند که موجب تح ل یم هزینه های گزاف به صن ت ع و اقتصاد کشور می شود."