چکیده:
هــدف از ایــن پــژوهش ، ارزشــیابی محتـوای آتــاب علــوم پــنجم ابتــدایی از نظر آیفیـت و آمیـت محتـوا و روش ارائة آن بـا توجـه بـه تـوان ذهـنی دانــش آمــوزان اســت . جامعــة مــورد مطالعــه در دو دامنــه ، الــف ) آتــاب علوم تجربـی پایـة پـنجم ابتـدایی و ب) دانش آموزان (پـسر و دخـتر) پایـة پــنجم ابتــدایی مــدارس دولــتی شــهر تهران بـوده اسـت . حجـم نمونـة مـورد مطالعه بر اسـاس فرمـول تعـیین حجـم نمونه ٢١٠ دانـ آمـوز از جمعیـت یـاد شده ، مـشخص شـد، سـپس بـا اسـتفاده از روش نمونــه گــیری چنــد مرحلــه ای ٥ منطقــة آموزشــی (شمــال منطقــة ٣، جنــوب منطقــة ١٩، مرآــز منطقــة ١١، شــرق منطقــة ١٤ و غــرب منطقــة ٩ انتخاب شد. توزیـع دانـ آمـوزان در هــر منطقــة آموزشــی براســاس نــسبت واقعی دانـ آمـوزان در آن منطقـه و بــر پایــة روش نمونــه گــیری طبقــه ای تخصیص یافـت . از هـر منطقـة آموزشـی چهــار مدرســه و از هــر مدرســه دو ســطح عملیــاتی در ایــن مرحلــه دســت یافته اند، مطابقت ندارد. ٣. دانـــش آمـــوزان از ٥٣ مفهـــوم ارائـه شــده در آتــاب علــوم تجربــی ، فقــط ٢٤ مفهــوم را درک آــرده انــد. میــان درک ایــن مفــاهیم بــا تــوان ذهنی دانـ آمـوزان تناسـب و مطابقـت وجــود دارد. ٢٩ مفهــوم بــاقی مانــده بـــا تـــوان ذهـــنی دانـــش آمـــوزان نامتناســب اســت ، امــا تــأخیر قابــل ملاحظة دان آمـوزان در دسـتیابی بـه مفـاهیم آتــاب دلیــل تــأخیر در تحقــق ظرفیت عملیاتی حجم در آنها است . براساس نتـایج بـه دسـت آمـده از تحقیق حاضر آتـاب علـوم تجربـی پایـة پنجم ابتـدایی فقـط بـا تـوان ذهـنی پــاره ای از دانــش آمــوزان متناســب اســـــت . در مجمـــــوع ، اآثریـــــت دانــش آمــوزان تــوان ذهــنی درک همــة مطالــب آتــاب را ندارنــد و نظــام آموزشــی آنهــا را بــه حفــظ آــردن مطالب وادار می آند. بنــــابراین لازم اســــت بــــرای چــاره اندیــشی بنیــادی بــه منظــور همطــراز شــدن دانــش آمــوزان مــا بــا دانــش آمـــوزان نظامهـــای آموزشـــی پیــشرفتة جهــان ، ایــن آتــاب مــورد تجدیــد نظــر قــرار گــیرد و مطــالبی متناســـب بـــا تحـــول تـــوان ذهـــنی دانش آموزان بـه آ هـا ارائـه شـود. این مقالـه توسـط سـرآار خـانم دآـتر قدسی احقر تهیه و تـدوین و بـه دفـتر فصلنامه ارایه شـده اسـت آـه بـدین وســیله از ایــشان تقــدیر و تــشکر می گردد. «واژه – آلیــد»هــا: تحلیــل محتــوا، توان ذهنی ، درک و دریافت .
خلاصه ماشینی:
پژوهش حاضر آوششی است در پاسخ به یک سلـسله مسائل مهم روانی ، آموزشی و پرورشی بـه منظـور ارزشیابی محتوای آتاب علوم تجربی و دستیابی بـه میزان تحول توان ذهنی دانش آمـوزان و مطابقـت آن با محتوای آتب علوم پایة پنجم ابتـدایی آـه از مهمترین مسائل آموزش و پرورش در دهة اخیر اسـت .
با توجه به ضریب درگیری محاسـبه شـده ؛ آزمـون نسبت و آزمون فاصله اطمینان ٩٥% محاسـبه شـده ، نتیجه زیر حاصل می شود: آتاب علوم تجربی پایة پنجم ابتـدایی از نظـر تصاویر به روش نیمه فعال طراحی شده است .
نتایج تحقیقات اوجانی (١٣٧٨) نشان می دهد آـه محتوای آتاب علوم تجربی پایه پنجم ابتـدایی بـه روش نیمه فعال طراحی شده است .
٢٧٥ ٢١٠ ١٠٠ % • در وهلة اول ، از زوایة تحلیل توصیفی باتوجه به ارقام مندرج در طرازهـای جـدول ٧ در زمینـة آزمون نگهداری فیزیکی نتایج زیر حاصل شده است : الف ) نتیجة آزمون نگهداری ذهنی مقدار مایعات : همة دانش آموزان پایة پنجم ابتدایی (١٠٠%) به مرحلة نگهداری ذهنی مقدار مایعات دست یافته اند.
نتایج پژوهش دادستان (١٣٧٦) نشان می دهد آـه از دیدگاه معلمان ، میان مفاهیم آتاب علوم بـا توان ذهنی دانش آموزان تناسب و همخوانی ندارد.
٥) براساس نتایج تحقیق حاضر آتاب علوم تجربـی پایة پنجم ابتدایی فقط با توان ذهنی پاره ای از دانش آموزان متناسب است و اآثریت دانـ آمـوزان توان ذهنی درک همة مطالب آتاب را ندارند و نظام آموزشی فقط آنها را به حفظ آردن وادار می آند.