چکیده:
امروزه، گسترش ارتباط و روند فزاینده جهانیشدن بهطور طبیعی بر جوامع و شکلگیری جنبشهای جدید همسو با این تغییرات تاثیرات انکارناپذیری میگذارد؛ بهطوریکه مرزهای مدرنیته را درمینوردند و شکلگیری دنیای پستمدرن را سر میدهند. شکلگیری جنبشهای اجتماعی جدید و گسترش آنها از نمونههای بارز این اصل است که خود به تغییرات و حرکتهای جدیدی در حوزههای اجتماعی و سیاسی و بینالمللی منجر شدهاند. جنبشهای اخیر خاورمیانه و شمال آفریقا ازجمله جنبشهایی هستند که بهنظر میرسد میتوان آنها را مانند جنبشهای اجتماعی جدید قلمداد کرد که فراگیر، متکی به رسانههای جمعی، باز و انعطافپذیر و با هویتی غیرطبقاتی و سیال، بهدنبال ایجاد جامعه مدنی هستند. لذا جهت شناخت هرچه بهتر این جنبشها، بررسی آنها در قالب جنبشهای اجتماعی جدید ضروری بهنظر میرسد.
نوشتار پیش رو با رویکرد توصیفیتحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای و اسنادی بهدنبال بررسی این جنبشها و پاسخ به این سوال است: مهمترین ویژگی جنبشهای خاورمیانه که براساس آن میتوان آنها را جنبشهای اجتماعی جدید نامید، چیست؟ پس از مشخصشدن ویژگی جنبشهای جدید اجتماعی، مهمترین ویژگی جنبشهای خاورمیانه و وجوه تشابه آنها با جنبشهای جدید بررسی میشود. این کار درجهت شناخت بیشتر این جنبشها و تحلیل بهتر آنها ثمربخش است.
Today, development of communication and growing globalization has naturally undeniable effects on communities and creation of new movements in line with these changes, so that transcend the boundaries of modernity and begin to shape postmodern world. Formation of new social movements and the development of them exemplifies this principle that led to new changes and activities in the social, international, and political fields. Recent movements in the Middle East and North Africa, are ones that seem to be regarded like new social movements, comprehensive, media- oriented, open, flexible and of non-class identity and fluid, following creation of civil society.
Writing ahead with descriptive- analytical approach and using library resources and documents is trying to study these movements and answer this question:What is the most important feature of the Middle East movements that on this basis, they can be called new social movements? After identifying characteristics of the new social movements, the most important aspect of the Middle East movements and their similarities with the new movements will be studied. It is useful to know more about these movements and analyze them better.
خلاصه ماشینی:
com مقدمه از ابتدای شکل گیری جنبش های منط قه که جرقة آن در تونس با خودسوزی جوانی دست فروش زده شد و در ادامه به صورت دومینووار، سایر کشورهای عربی ازجمله مصر و لیبی و یمن را دربرگرفت ، تا به امروز که بیش از دوسال می گذرد، سؤال از هویت و ماهیت این جنبش ها به یکی از موضوعات مهم و اساسی تبدیل شده است .
کالبدشکافی جنبش های منطقه به مثابه جنبش های اجتماعی جدید آیا می توان جنبش های اخیر در منط قة خاورمیانه را جنبش های جدید قلمداد کرد که دارای ویژگی های فوق باشند؟ وجوه اشتراک این جنبش ها با جنبش های جدید دنیای پست مدرن در چیست ؟ درخصوص حرکت های به وجودآمده در منط قه ، سؤالات و ابهامات فراوانی وجود دارد: جنبش ها به واسط ة چه علل و عواملی به وجود آمده اند؟ محرک و انگیزه های تظاهرات چیست ؟ آن ها به چه اموری معترض اند؟ از همه مهم تر، آن ها به دنبال چه تغییراتی بوده و خواهان چه نظام و آیندٔە سیاسی اجتماعی برای کشورهای خود هستند؟ هرچند تاکنون پاسخ های متعددی به این ابهامات داده شده است ، پاسخ هایی ازقبیل وجود نظام های خودکامه ، تلاشی برای احیای ناسیونالیسم عربی ، فقر و بیکاری و اقتصاد نابسامان این کشورها، پدیدٔە جهانی شدن و گسترش وسایل ارتباط جمعی مدرن ، مانند اینترنت و شبکه های اجتماعی مجازی، یا ناامیدی کامل عرب ها به ویژه جوانان تحصیل کردٔە عرب از اصلاح وضع سیاسی و اجتماعی موجود ازطریق مسالمت آمیز، هیچ یک از این پاسخ ها نتوانسته است به صورت کامل پرده از این ابهامات بردارد؛ چر اکه «آن قیام مردمی که درباره اش سخن می گوییم ، آشکارا نه حزبی دارد و نه سازمانی مرکزی و رهبری به رسمیت شناخته شده» )کچویان ، ١٣۹١: ١٥(.