چکیده:
در سال های اخیر، پژوهشگران زیادی به بررسی رابطه تفکر انتقادی با پیشرفت تحصـیلی پرداختـه انـد کـه حاصـل این پژوهش ها نتایج متناقضی بوده اند که تعدادی از این تحقیقات ، رابطه بـین تفکـر انتقـادی و پیشـرفت تحصـیلی را تایید کرده اند و تعدادی نیزوجود این رابطه را رد کرده اند.ازاین رو پژوهشگر در پژوهش حاضر بـر آن اسـت تـا بـا بهره گیری از روش فراتحلیل ، مطالعـات ان ـام یافتـه در ایـن زمینـه را شناسـایی کـرده و نتـایج کمـی حاصـل از ایـن تحقیقات را باهم ترکیب کرده و نتیجه ای جامع حاصل شود. امعه موردم العه در این پژوهش دانشگاه هـا ومراکـز مختلف پژوهشی شامل دانشگاه های شهید رجایی ، شهید بهشـتی ، خـوارزمی ، تهـران ، الزهـرا (س )، علامـه طباطبـائی ، تربیت مدرس ، شهید چمران اهواز، شیراز، اصفهان ، تبریـز و پژوهشـگاه مطالعـات آمـوزش وپـرورش ، مرکـز اسـناد و اطلاعات مدارک علمی ایران و پایگـاه هـای اطلاعـاتی SID،magiran و noormags بودنـد از ایـن تعـداد، ٥١ مطالعه در زمینه موردنظر انتخاب شدند که از آن ها، ١٣٩ اندازه اثر به دست آمد هت تحلیل اطلاعات از نـرم ا ـزار CMA٢ و نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج حاکی از اثر کوچک ترکیبی بین تفکر انتقادی و پیشـرفت تحصـیلی بود.همچنین ، هر سه شاخص شناختی ، فراشناختی و عاطفی با تفکر انتقادی رابطـه معنـادار داشـتند کـه در ایـن میـان اندازه اثر شاخص فراشناختی بیشتر از دو شاخص دیگر بود.
خلاصه ماشینی:
"و دت و همکاران (١٣٩٠) درمطالعه ای متوجه شدند که بـین گـرایش تفکـر انتقادی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه مثبت وجود دارد رای آموزش تفکر انتقادی در شــاگردان ایجــاد حالــت کــنش متقابــل میــان شــاگردان و معلمــان و ایجــاد یــک چهــارچوب سازمان یافته برای فرایندهای فکری و استفا ه از مهارت ها و موقعیت هایی کـه در ایـن فراینـد بـه کار گرفته می شوند، ضر رت دارد.
مفهوم اندازه اثر میزانی که پدیده ای در جامعه آماری رخ می دهد یا میزانی که فرضیه صفر نادرست اسـت را نشـان مـی دهـد (قاضـی طباطبایی و ودادهیر، ١٣٨٩) امعه آماری که بـرای پـژوهش حاضـر در نظـر گرفتـه شـد، تمـام مطالعاتی بود که در کشـور در زمینـه رابطـه تفکـر انتقـادی بـا شاخصـه هـای پیشـرفت تحصـیلی دانش آموزان و دانشجویان درطی سال های ١٣٧٠ تا ١٣٩٢ انجام شده اسـت .
لذ رای شاخص های پیشرفت تحصیلی از همین مدل ثابت استفاده می شود؛ اما به منظور مشخص شدن وضعیت اندازه اثر ترکیبی رابطه تفکر انتقادی با هریـک از شـاخص هـای شناختی ، فراشناختی و عاطفی پیشرفت تحصیلی ، در جـ ول ٤ انـدازه اثرهـای ترکیبـی تصـادفی مربوط به هر شاخص آورده شده است .
است و در مقابل شاخص شناختی بیشتر مربوط به پردازش های سـطحی ذهنی است و همچنین با توجه به اینکه عناصر مشترک بین تفکر انتقادی و فراشناخت بسیار زیاد است وهردو یک نوع فرآیند سطح بالاتر به حساب می آیند، درنتیجه انتظار می رود کـه شـاخص فراشناختی ارتباط بیشتری با تفکر انتقادی به نسبت شاخص شناختی داشته باشد که در این تحقیق همان طور که مشاهده شد، اندازه اثر ترکیبی مطالعات مربوط بـه فراشـناخت بیشـتر از انـدازه اثـر مطالعات مربوط به شاخص شناختی بود."