چکیده:
ترکیه و ایران دو کشور مهم و تاثیرگذار در منطقه هستند که هر کدام مصالحی برای خود دارد و می خواهد نفوذ خود را در منطقه بیش از دیگری پیش ببرد. تقریبا در هر جایی که ایران حضور دارد، ترکیه نیز تلاش کرده حضوری از خود نشان دهد. ایران وترکیه به اقت ای ملاحظات ژئوپلتیکی درسالیان گذشته تعاملات و تقابلات ژئو لتیکی فراوانی در میدان های منطقه ای با ی دیگر داشتند.به همین دلیل بر سی جامع و کامل این روابط در سال های گذشته نسبت به مناطق پیرامونی و همجوار بدون بررسی جامع و کامل روابط این دو مولفه امکانپذیر نخواهد بود.در واقع درک حیح ملاحظات سیاست ژئو لتیکی ایران با کشور ترکیه مستلزم بررسی ملاحظات سیاستگذاری ژئوپلتیک خا جی این کشور است ، چرا که این کشور یکی از مهم ترین همسایگان کشور محسوب می شود و در حال حاضر نیز حجم قابل تو هی از ظرفیت سیاست خا جی جمهوری اسلامی ایران به این کشور اختصاص دارد. بنابراین فضای تقابل ژئوپلتیک دو کشور با توجه به نگرش فوق نوعی تخاصم ژئو پلتیکی نرم را به خصوص در حوزه های بکر اقتصادی – سیاسی را برای دو کشور خلق نموده که مناطق منطقه شمال عراق از اهم میدان های منازعه می باشند. با این نگاه ، تحقیق پیش رو علاوه بر مفهوم سازی واژگان ماکرو شامپ (کلان میدان ) و میکرو شامپ (خرده میدان )، با نگاهی ژئو لتیکال که متغیرهای قومی –اقتصادی و نظامی را در بر میگیرد نقاط مثبت و منفی ، تعاملات و چالش های پیشروی ایندومولفه جغرافیائی را حوزه مناطق کردنشین بررسی و فرضیه خود را که تقابل در میدان های منطقه ای با نگاه ژئوپلتیک است را اثبات می نماید.
خلاصه ماشینی:
"کردسـتان عـراق بـه دلیل شرایط ژئو پلتیک و ژئواستراتژیک ، جغرافیای آسیب پذیر، عدم ثبات سیاسی و همسایگی ان باکشـورهائی کـه اقلیت های کرد را در خود جای داده و روابط نه چندان دوستانه ای را در قرن بیستم با آنهـا داشـته انـد بـه حـوزه ای استراتژیک برای کشورهای همسایه به خصوص ایران و ترکیه تبدیل گردیده است (عبد اله پور، ١٣٨٩ :٦٥) نظـر بـه اینکه منطقه شمال عراق بنا به هم مرز بودن آن با ترکیه و حاکمیت دو فاکتو مستقر در آن از اهمیتی شـاید مهمتـر از حکومت مرکزی عراق بر خوردار باشد بنابراین منطقه خود مختار کردنشین عراق از نقاط تلاقی ژئوپلتیـک دوکشـور در این تحقیق در نظر گرفته شداست .
ترکیه طی سال های اخیر با اتخاذ سیاست ترکی سازی مناطق هم مرز در شمال عراق از طریق حمایت از اقلیت ترکمن تلاش دارد تا از این طریق پنجره ای به داخل عراق برای نظارت و تاثیر گذاری بر فرایندهای سیاسی اسن منطقه بگشاید (مقصودی ، ١٣٨٢، ٩٤)ترکیه به شدت نگران آینده عراق و تجزیه این کشور و تشکیل یک حکومت مستقل کرد در جوار مرزهای جنوبی خود که اکثریت ساکنان آن دارای اشتراکات قومی ، نژادی و تاریخی با ساکنان کردستان عراق هستند می باشد (١٢٠ – ١١٥ :٢٠٠٤ ,olson)."