چکیده:
مکان و بازار کار، دو عنصر تعیینکنندۀ تمایز در اقتصاد تلقی میشوند و همچنانکه میتوان بازار کار را برحسب معیارهایی چون شاخص کار شایسته تحلیل کرد، انواع مکان را میتوان برحسب مناطق شهری و روستایی از یکدیگر تفکیک ساخت. بر این اساس، این مقاله با هدف تبیین شاخص کار شایسته در مناطق شهری استانهای ایران و در دو مقطع زمانی 1384 و 1388 بهعنوان سالهای ابتدایی و انتهایی برنامۀ چهارم، برای سنجش شاخص کار شایسته، از هشت معیار اساسی نرخ مشارکت اقتصادی، نرخ بیکاری، نرخ بیکاری جوانان، نسبت اشتغال به جمعیت، میزان کار با ساعات بیشازحد، تعداد زنان مزدبگیر در بخش صنعت، تعداد زنان مزدبگیر در بخش کشاورزی و تعداد زنان مزدبگیر در بخش خدمات استفاده شده است. تلفیق شاخصهای مذکور نیز با استفاده از روش تاپسیس صورت گرفته است. نتایج نشان میدهد میانگین کار شایسته در بازار کار مناطق شهری ایران در سال پایانی برنامۀ چهارم توسعه (1388)، در مقایسه با سال ابتدایی آن (1384) افزایش یافته و علاوهبرآن، مناطق شهری از حیث این شاخص با همگرایی در این دوره بهسوی همگنی بیشتر پیش رفتهاند. با وجود این و براساس نتایج، همگرایی و همگنی رخداده در مناطق شهری برای تمامی استانها در روند مذکور از هر حیث، دارای اهمیت است و بهعبارتی نگرش منطقهای در بهبود کار شایستۀ مناطق شهری از هر جهت امری ضروری است.
خلاصه ماشینی:
بر اين اساس ، اين مقاله با هدف تبيين شاخص کار شايسته در مناطق شهري استان هاي ايران و در دو مقطع زماني ١٣٨٤ و ١٣٨٨ به عنوان سال هاي ابتدايي و انتهايي برنامۀ چهارم ، براي سنجش شاخص کار شايسته ، از هشت معيار اساسي نرخ مشارکت اقتصادي، نرخ بيکاري، نرخ بيکاري جوانان ، نسبت اشتغال به جمعيت ، ميزان کار با ساعات بيش ازحد، تعداد زنان مزدبگير در بخش صنعت ، تعداد زنان مزدبگير در بخش کشاورزي و تعداد زنان مزدبگير در بخش خدمات استفاده شده است .
نتايج نشان ميدهد ميانگين کار شايسته در بازار کار مناطق شهري ايران در سال پاياني برنامۀ چهارم توسعه (١٣٨٨)، در مقايسه با سال ابتدايي آن (١٣٨٤) افزايش يافته و علاوه برآن ، مناطق شهري از حيث اين شاخص با همگرايي در اين دوره به سوي همگني بيشتر پيش رفته اند.
با استفاده از روش تاپسيس و نماگرهاي هشت گانه ، سطح توسعۀ بازار کار مناطق شهري کشور از حيث کار شايسته در سال هاي ١٣٨٤ و ١٣٨٨ در جدول ٣ آمده است .
رتبه بندي درجۀ توسعۀ بازار کار مناطق شهري کشور از حيث کار شايسته (١٣٨٤ و ١٣٨٨) (رجوع شود به تصویر صفحه) منبع : نگارندگان همان گونه که ملاحظه ميشود، در سال ١٣٨٤ از بين مناطق شهري استان هاي کشور، مناطق شهري آذربايجان شرقي و هرمزگان به ترتيب با ميزان شاخص کار شايستۀ ٠/٥٣٤ و ٠/١١٥ به عنوان برخوردارترين و محروم ترين مناطق شناخته شده اند.