چکیده:
در شرع اسلام، بر اساس قاعدۀ «إقرار العقلاء علی أنفسهم جائز» اقرار از جملۀ ادلۀ اثبات دعواست و حتی میشود گفت اقرار نسبت به سایر ادله، قدرت اثباتی بیشتری دارد و میتوان آن را از مطمئنترین ادلۀ اثبات دعوا دانست. در فقه جزایی اسلام، برای اثبات بسیاری از جرایم، تکرار اقرار شرط است. لکن نسبت به برخی جرایم از قبیل محاربه، ارتداد و تعزیرات، در تعداد اقرار مثبت اختلافنظر وجود دارد. پس این سؤال مطرح میشود که در موارد مشکوک، آیا اصل بر اقرار واحد است یا تکرار اقرار موضوعیت دارد؟ قانون مجازات اسلامی در مادۀ 172، در مواردی که نص صریحی وجود ندارد، اصل را بر اقرار واحد قرار داده است. در این تحقیق بر آنیم تا با ارزیابی دلایل نشان دهیم که در موارد وجود اختلاف، جرایم مربوط به حقوقالله از اطلاقات و عمومات ادلۀ اقرار خارج میشود و برای اثبات آنها تکرار اقرار لازم است. اما در اثبات جرایم در حیطۀ حقوقالناس بهدلیل اجرای اصول عقلایی عدم خطا، عدم اکراه و عدم احتیاط، همچنان باید به اطلاقات و عمومات ادلۀ اقرار پایبند بود و اقرار واحد را در اثبات آنها کافی دانست؛ مگر در حقوقالناسی که شارع صراحتا به تکرار اقرار حکم کرده است.
In Islamic law، confession is among evidence to prove a claim considered as based on the principle of ‘’ confession by the sane about himself is allowed’’. Even، it can be said confession has a higher demonstrability as compared to other ones in such a way that it is included among the most assured evidence to prove claims. In Islamic criminal jurisprudence، to prove many crimes، the repetition of confession is the necessary condition. However، there are discrepancies regarding the number of demonstrative confession about some crimes such as declaring war on God، apostasy and discretionary punishment. Accordingly، the question arising here is whether in questionable cases، a single confession cans considered based or the repetition of confession matters?
The article 172 of Islamic penal code based the single confession whenever no clear wording exists. Through evidence assessment، this study tries to show that in disputed cases، crimes related to the Rights of God are out of the generalities and prediction of confession evidence and the repetition of confession are needed to prove them. But in proving the crimes considered as the Rights of People، the predictions and generalities of confession evidence should be considered and single confession should be enough to prove them because of theRational principles no errors، no reluctantly and no caution، Cases in which lawyer precisely commanded the repetition of confession are excluded.
خلاصه ماشینی:
در این تحقیق بر آنیم تا با ارزیابی دلایل نشان دهـیم کـه در مـوارد وجود اختلاف ، جرایم مربوط به حقوق الله از اطلاقات و عمومات ادلۀ اقرار خارج می شود و برای اثبات آنها تکرار اقرار لازم است .
حال که اقرار اثری چنین قطعی دارد، بسیار مهم اسـت کـه مشخص شود آیا با اقرار واحد، جرم ثابت میشود یا اقرار به تکرار نیاز دارد؟ قانونگذار در صدر مادة ١٧٢ قانون مجازات اسلامی، در اثبات جرایم ، اصل را بـر اقـرار واحد قرار داده است ، مگر جرایمی که از اصل مذکور مستثنا شده اند.
ا بعد از ذکر جرایمی که برای اثبات آنها تکرار اقرار شرط بود، این سؤال مطرح میشـود کـه در موارد مشکوک اصل بر چیست ؟ یعنی در جرایمی که نص شـرعی و قـانونی بـر تعـداد اقرار اثبات کنندة آن وجود ندارد، آیا با یک بار اقرار ثابت میشوند یا در این گونه جرایم نیز تکرار اقرار موجب اثبات جرم میشود؟ در این رابطه هر چند فقها صراحتا اظهار نظر نکرده انـد؛ لکـن بـا بررسـی منـابع فقهـی میتوان دو دیدگاه را مشاهده کرد: - در دیدگاه اول اعتقاد بر این بوده که برخلاف اقـرار در فقـه مـدنی، در فقـه جزایـی اسلام ، اصل بر تکرار اقرار است (رک: طباطبایی، ١٤١٨، ج ١٦: ١٨٠؛ ابـن ادریـس ، ١٤١٠، ج ٣، ٤٧٠-٤٧١؛ سبزواری، ١٤١٣، ج ٢٨: ٣٦).