چکیده:
پژوهش حاضر، جستاری است در جهت یافتن رد پای گفتمـان پسااسـتعماری در ترجمـه سفرنامه ها، همراه با مورد پژوهی ترجمه سفرنامه یک سال در میان ایرانیان بـه قلـم ادوارد برون . یکی از مهم ترین ویژگیهای سفرنامه نویسـی مشـروعیت بخشـیدن بـه ارزش هـای فرهنگی غرب و برتر شمردن آرا و ارزش های غربی در مقایسه با باورها و اعتقادات شرقی است . در این مقاله ، با تکیه بر تئوریهای منتقدین پسااستعماری همچـون فـرانتس فـانون ، هومی بابا و به ویژه ادوارد سعید، متن اصلی سفرنامه ای که ادوارد براون در فاصله سال های ١٨٨٧-١٨٨٨ (مقارن با دوران حکومت قاجار در تاریخ ایران ) نوشت ، مـورد مطالعـه قـرار گرفته است . در این سفرنامه شرایط اجتماعی و فرهنگی ایرانیان که بر اساس برداشت یـک اروپایی و ارزش های نظام سلطه گرانه غربی ارائه شده است ، بیش از چهل مـورد فرهنگـی دال بر نگرش غربی (خود) به شرقی (دیگری) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. بررسـی ما نشان داد که ادوارد براون با شناختی سطحی از فرهنگ ایرانیـان و بـا یـک چهـارچوب فکری از پیش آماده شدة سلطه گرانه به بررسی شرایط اجتماعی و فرهنگی ایـران آن دوران پرداخته است . واکاوی ترجمه این کتاب هم موید این باور ماسـت کـه نمودهـای گفتمـان پسااستعماری، مورد توجه مترجم نیز قرار گرفته است و در متن ترجمه انتقال نیافته اند و یا تا حدامکان از بار معنایی منفی برخی الفاظ کاسته شده است تا بدین ترتیب نگـاه عمـودی غرب به شرق تا حدی کاسته شود.
خلاصه ماشینی:
در این سفرنامه شرایط اجتماعی و فرهنگی ایرانیان که بر اساس برداشت یـک اروپایی و ارزش های نظام سلطه گرانه غربی ارائه شده است ، بیش از چهل مـورد فرهنگـی دال بر نگرش غربی (خود) به شرقی (دیگری) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند.
بنابراین با در نظر گرفتن اهداف یاد شده در بالا، دو سؤال در این تحقیق مطرح است : ١- آیا در سفرنامه یک سال در میان ایرانیان ، اثـر ادوارد بـراون ، شـواهدی دال بـر گفتمـان پسااستعماری براون نسبت به جامعه ایران وجود دارد؟ ٢- آیا نمودهای گفتمان پسااسـتعماری مورد توجه مترجم فقید این کتاب (ذبیح الله منصوری) قرار گرفته و در ترجمه انتقال یافته اند؟ ٢- پیشینۀ تحقیق مطالعات پسـااسـتعماری را مـیتـوان یکـی از حـوزه هـای مـرتبط بـا مسـائل کشـورهای درحال توسعه به ویژه در پایان دوره حاکمیت استعماری غرب دانست .
٣- روش تحقیق در این تحقیق برای یافتن شواهدی از گفتمان "خود" و"دیگری"، ابتدا مـتن اصـلی کتـاب سفرنامه ادوارد براون با نام A YEAR AMONGST THE PERSIANS مورد مطالعه دقیق قرار گرفت (براون ، ١٨٩٣)؛ و با نگاهی انتقادی در هر کجای متن که نویسنده طبـق معیارهـای پسااستعمار نگرانۀ سعید (١٣٦١) به معرفی و توصیف ویژگیهای فرهنگی، اخلاقـی و مـذهبی ایرانیان در قالب "دیگری" میپردازد، آن موارد به عنوان مورد پژوهشی انتخاب شده اند و سپس با متن ترجمه آن با عنوان یکسال در میان ایرانیان که توسط ذبیح الله منصوری انجام شده اسـت (منصوری، ١٣٣٠)، مقایسه میشوند.