چکیده:
هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی تدریس مبتنی بر الگوی چرخۀ یادگیری هفتمرحلهای در درس علوم تجربی بر بهبود مهارتهای تفکر نقادانۀ دانشآموزان پسر پایۀ اول دورۀ اول متوسطه است. روش پژوهش از نوع شبه آزمایش و از طرح دوگروهی نامعادل با پیشآزمون ـ پسآزمون است. 52 دانشآموز پسر در دو کلاس پایۀ مذکور در شهر کرمانشاه در این پژوهش مشارکت داشتند که با روش نمونهگیری خوشهای تصادفی انتخاب شدند و از این تعداد 25 نفر در گروه آزمایش و 27 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش با مدل چرخۀ یادگیری (الگوی هفتمرحلهای) و گروه کنترل به روش تدریس سنتی (معمول) آموزش دیدند. مدت این دوره 8 هفته بود. ابزار گردآوری دادهها در این پژوهش پرسشنامۀ مهارتهای تفکر نقادانۀ کالیفرنیا (فرم ب) بود. برای تحلیل دادههای آماری از تحلیل کوواریانس یکراهه (ANCOVA) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که دانشآموزانی که با مدل چرخۀ یادگیری آموزش دیده بودند در مقایسه با دانشآموزان آموزشدیده با روش تدریس سنتی مهارت تفکر نقادانۀ بالاتری داشتند. همچنین، تحلیل هر یک از مؤلفههای تفکر نقادانه در دو گروه نتایج نشان داد که در مؤلفههای تحلیل، تفسیر، ارزشیابی و استنباط بین دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد، اما در مؤلفۀ استنتاج تفاوت معناداری بین دو گروه به دست نیامد.
خلاصه ماشینی:
لاوسون (١٧٨-١٧٠ :١٩٩٣ ,Lawson) اظهار می کند که مهارت هـای تفکـر نقادانـه در نتیجـة رویارویی با موقعیت هایی به دست می آید که دانش آمـوزان در آن هـا بـا پاسـخ دسـت بـه گریبان اند و دربارة این پاسخ ها و روش های به دسـت آوردن آن فکـر مـی کننـد.
بر اساس پژوهش اونو (٨٤٢ :١٩٩٠ ,Unu)، دانش آموزان مهارت هـای تفکر نقادانه را بـا اسـتفاده از چنـدین مرحلـه روش علمـی ماننـد مشـاهده ، مطـرح کـردن پرسش های مناسب ، فرضیه پردازی ، پیش بینـی ، طـرح ریـزی و پـژوهش بـرای حـل مسـئله ، نتیجه گیری ، استنتاج و تعمیم نتایج ، ارزیابی ، مرتبط ساختن علت و معلول ، توضیح دادن و به کار بردن دانش و معلومات در موقعیت های جدید ایجاد می کنند و توسعه می دهند.
Cardak et al ;٢٠٠٦ ,Kor ;٢٠٠٥ ,Akar ٢٠٠٩ ,Kaynar and Cakiroglu)، پژوهش ها در زمینة تأثیر روش چرخة یادگیری بر بهبـود مهارت های تفکر نقادانـة دانـش آمـوزان بسـیار محـدود اسـت .
٢. فرضیه های پژوهش آموزش مبتنی بر الگوی چرخة یادگیری در درس علوم تجربی در بهبود مهارت تفکر نقادانة دانش آموزان مؤثر است .
٣. روش پژوهش با توجه به این که هدف از انجام دادن پژوهش حاضر بررسی اثربخشی تـدریس مبتنـی بـر مدل چرخة یادگیری هفت مرحله ای در درس علوم تجربی بـر مهـارت هـای تفکـر نقادانـة دانش آموزان پایـة اول دورة اول متوسـطه اسـت ، پـژوهش حاضـر از لحـاظ هـدف جـزء پژوهش های کاربردی و از لحاظ اجرا از نوع شبه آزمایشی است .