چکیده:
هدف پژوهش حاضر بررسی قابلیت اعتماد و اعتبار آزمون دست برتری چاپمن در دانشآموزان راهنمایی بود.بدین منظور 1000 دانشآموز (144 پسر،559 دختر)کلاس اول تا سوم راهنمایی با میانگین سنی 13 سال و 5 ماه و انحراف استاندارد 1 سال و دو ماه که در سال تحصیلی 84-83 در منطقه 5 آموزش و پرورش تهران در مدارس عادی به تحصیل اشتغال داشتند،از بین 6 مدرسه راهنمایی(سه مدرسه دخترانه و سه مدرسه پسرانه)به صورت تصادفی خوشهای انتخاب شدند.برای سنجش دست برتری از پرسشنامه چاپمن و چاپمن (1987)استفاده شد.از 13 ماده حذف شدند و آلفای کرونباخ پرسشنامه 94%،همبستگی دو نیمه آن 94% و قابلیت اعتماد بازآزمایی آن 92% به دست آمد.برای برسی اعتبار از دو روش استفاده شد.همه دانشآموزانی که براساس نتایج آزمون راست برتر و چپ برتر تشخیص داده شدند،خود را راست برتر و چپ برتر میدانستند. تحلیل عوامل نیز نشان داد که این آزمون تنها یک عامل دارد که 43/68 درصد واریانس را تبیین میکند و همه مواد پرسشنامه این عامل را میسنجد.نتبجه کلی نشان داد که پرسشنامه دست برتری چاپمن و چاپمن به منظور متمایز کردن برتری جانبی دانشآموزان راهنمایی از قابلیت اعتماد و اعتبار مناسبی برخوردار است.
خلاصه ماشینی:
"Edinburg Handedness Inventory جدول 1:قابلیت اعتماد پرسشنامه دست برتری چاپمن و چاپمن (به تصویر صفحه مراجعه شود) به منظور بررسی قابلیت اعتماد آزمون از آلفای کرونباخ استفاده شد که نتایج آن نیز در جدول 1 آمده است.
جدول 3:نتایج آزمون X^2 برای درصد دست برتری در دو جنس (به تصویر صفحه مراجعه شود) همانطور که در جدول 3 ملاحظه میشود،درصد راست برتری و دو سو توانی و چپ برتری در دختران به ترتیب 2/83 و 97/9 و 6/7 و پسران به ترتیب 6/80، 61/11 و 74/7 است که نشان میدهد ارتباط جنس و دست برتری در سطح 05/0 معنادار نیست(07/-2^X، 2-fd،582/0> P ).
جدول 6:میزان بار عاملی گزارهها بحث و نتیجهگیری نتایج این تحقیق نشان داد که میزان دست راست برتری، دو سو توانی و دست چپ برتری در بین دانشآموزان دوره راهنمایی به ترتیب 7/82،7/10 و 7 درصد است.
هدف اصلی تحقیق حاضر این بود که پرسشنامهای دارای قابلیت اعتماد و اعتبار مناسب در اختیار محققان قرار دهد تا بتوان از آن برای کمی کردن دست برتری در تحقیقات استفاده کرد.
از لحاظ قابلیت اعتماد نتیجه این تحقیق نشان داد که پرسشنامه دست برتری چاپمن و چاپمن(1987)در دانشآموزان راهنمایی تهران دارای آلفای کرونباخ 94% و همچنین ضریب دو نیمه کردن 94% است و تفاوت معناداری با آلفای کرونباخ 95% که توسط چاپمن گزارش شده،ندارد.
بطور کلی نتیجه این تحقیق مبین آن است که نسخه فارسی پرسشنامه دست برتری چاپمن و چاپمنن در دانشآموزان تهرانی از قابلیت اعتماد بالا و اعتبار قابل قبولی بخوردار است و میتواند مورد استفاده محققان و متخصصان قرار گیرد."