چکیده:
پسته از جمله کالاهایی می باشد که به علت داشتن کیفیت های متفاوت و گسترده، دستیابی به اطلاعات در زمینه رابطه بین قیمت و کیفیت آن مورد نیاز است. در این مطالعه با استفاده از نمونه 110تایی از کشاورزان پسته کار و 119 تایی از تجار پسته، نقش کیفیت در قیمت گذاری پسته در استان کرمان مورد بررسی قرار گرفت. برای انتخاب نمونه از روش تصادفی چند مرحله ای استفاده شد. برای تخمین تابع قیمت از الگوی قیمت گذاری هدانیک پسته استفاده گردید. نتایج نشان داد که پسته رقم اوحدی خندان با اونس 30-32 می تواند به عنوان نمونه پایه در قیمت گذاری ها استفاده شود. همچنین برآورد مدل هدانیک نشان داد که از بین 12 متغیر کیفی مورد نظر، تنها دو متغیر تعداد دانه در اونس و درصد خندانی معنی دار شدند. متغیرهای کیفی معنی دار نشده به سه گروه تقسیم شدند. 1- فاکتورهایی که اندازه گیری آنها هزینه بر و مشکل است. 2- فاکتورهایی مانند عیار مغز در پسته های خندان که به آسانی و با هزینه کم قابل اندازه گیری بوده، ولی هنوز اهمیت آن در بازار پسته مشخص نشده است. 3- معیارهای کیفی که قابل اندازه گیری واقعی نبوده و مشاهده ای ارزیابی می شوند. در پایان پیشنهاد شد که دستگاه مخصوصی ساخته شود که نمونه پسته را به طور خودکار بررسی نموده و کیفیت های مختلف آن را اندازه گیری نماید.
Pistachio is a product with wide range of quality. Therefore، it is necessary to investigate the relationship between price and quality. In this study، using a sample of 110 farmers and 119 pistachio traders، the relation between pistachio quality and pricing was investigated in Kerman province. Data were collected from a sample of 110 farmers and 119 traders using stratified random sampling method. Hedonic pricing method was used for estimating price model. Also، to measure the effects of socio economic factors on difference between simulated and real selling prices، Pearson correlation and variance analysis methods were used. The results showed that splitted oohadi variety with 30-32 pieces per ounce was the best choice as basic sample for pistachio pricing. Also، Hedonic model showed that among 12 quality factors، only two (percent of splitting and ounce) were significant. Insignificant factors could be divided into three groups. The first group was measurable with high costs. The second was easily measurable but not perfectly recognized by the market. The third group could be measured visually. The results of study showed that selling price received by pistachio producers was relatively low due to weak relationship between price and quality.
خلاصه ماشینی:
"بررسی دیدگاههای کشاورزان در خصوص مشکلات موجود بـازار پسـته توسـط عبـدالهی عزت آبادی و همکاران (١٣٨٦) نشان می دهد که عدم تعریف مناسب از کیفیت های مختلف پسته ، یکی از راه های اغوای تولیدکنندگان توسط تجار می باشد.
در اولین سئوال از کشاورزان و تجار پرسیده شد که از دیدگاه شـما، کیفیـت پسـته چـه تعریفی دارد؟ در مجموع معیارهای رویت ، اونس ، آلودگی بـه آفلاتوکسـین ، خنـدانی، شـکل ، آفـت زدگی، یکنواختی رقم و اندازه ، نداشتن نخودو، نداشتن زردو، تازگی ، پوکی، عیار مغز، نازکی پوسـت استخوانی، ضبط بهداشتی، توچین ، سبزی مغز، طعم و مزه ، چربی مغز و رطوبت مناسب ، به عنـوان شاخص های کیفی محصول پسته توسط پاسخگویان در نظر گرفته شد..
چنانچه این جدول نشان مـی دهـد، اوحـدی رقـم فراگیر در استان کرمان بوده و لذا می تواند به عنوان رقم پایه در قیمت گذاری در بازار پسـته ایـن استان استفاده شود.
علاوه بر این ، چنانچه جدول ٣ نشان می دهد، از بین کیفیت های مختلف ، پسته خنـدان برای تمام ارقام دارای ضریب تغییر کمتری می باشد.
نتـایج نشـان داد کـه بـر اسـاس سـه معیـار دیـدگاه کشاورزان ، سطح گسترش کشت و ضریب تغییر قیمت ، رقم پسـته اوحـدی خنـدان بـا تعـداد دانـه ٣٠-٣٢ در یک اونس می تواند به عنوان نمونه پایه برای قیمت گذاری در بازار پسته در نظر گرفتـه شود.
تنهـا راه ایـن 166 مسئله نیز اندازه گیری آسان آفلاتوکسین بوده که نیاز به طراحـی دسـتگاه خودکـار انـدازه گیـری کیفیت های مختلف پسته به منظور قیمت گذاری کیفی این محصول مـی باشـد."