چکیده:
این تحقیق با بررسی مبانی نژادپرستان به نقد قرآنی این مبانی و بیان دیدگاههای قرآنی در این زمینه پرداخته است. از مهمترین مبانی نژادپرستی برتریطلبی است که ملاک آن نژاد، رنگ پوست، زبان، دارایی و کثرت فرزندان، قدرت و ثروت، مذهب و منطقه جغرافیایی است. در اینجا یک یک این موارد مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. به علاوه دو مبنای دیگر یعنی تبعیض و تکبر نیز که عواملی برای نژادپرستی هستند با توجه به آیات قران مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
خلاصه ماشینی:
گاهی مرزهای جغرافیایی دلیل برتریطلبی می شود و گاهی نژاد و گاهی مذهب، ولی قرآن برای مرزهای جغرافیایی و نژادی و طبقاتی و مانند آن که انسانها را از یکدیگر جدا میکند اهمیتی قائل نیست، تنها مرز را مرز «ایمان» و «کفر» شمرده است، و به این ترتیب تمام جامعه انسانی را به دو گروه «مؤمن» و «کافر» تقسیم میکند: ﴿هو الذی خلقکم فمنکم کافر و منکم مؤمن و الله بما تعملون بصیر﴾ (تغابن/ 2) بین ملاکهایی که بشریت برای برتری بین خود انتخاب میکنند با ملاکهای برتری که خداوند بیان میدارد فرقی آشکار دیده میشود؛ برتریطلبی نخستین بار از سوی ابلیس مطرح شد که میتوان آن را ریشه نژادپرستیها و برتریهای کاذب در جامعه دانست؛ قرآن در این مورد میفرماید ﴿قال یا إبلیس ما منعک ان تسجد لماخلقت بیدی أستکبرت أم کنت من العالین﴾(ص/75) ﴿قال أنا خیر منه خلقتنی من نار وخلقته من طین﴾ (اعراف /12) خداوند به ابلیس فرمود: وقتی که من به سجده فرمانات دادم، چه چیز تو را از سجده کردن بر آن چیزی که من خلق کردم باز داشت؟ آیا استکبار ورزیدی یا از بزرگان بودی.
خداوند در قرآن حدود 1400 سال قبل این مسأله را پیشبینی کرده و برای اینکه این زخم، در جامعه سر باز نکند در آیه: ﴿یأیها الناس إنا خلقناکم من ذکر و أنثی و جعلناکم شعوبا و قبائل لتعارفوا إن أکرمکم عند الله أتقئکم إن الله علیم خبیر﴾ (حجرات/ 13) به بیان مسأله پرداخته است؛ در این آیه خداوند همه مردم را مخاطب قرار داده و به ایشان میگوید که همه شما را از زن و مردی آفریدیم، انسان اگر اندیشمند باشد همین که بداند خدای یکتا خالق همه انسانها است دیگر در پی دلایل برتری بر نخواهد آمد.