چکیده:
این مقاله بدون اینکه قصد تحلیل جریان فکری مکتب تفکیک داشته باشد، میکوشد جامعه ایدهآل قرآنی را از منظر محمدرضا حکیمی، از متفکران دوره دوم از حیات مکتب تفکیک، مورد بازخوانی قرار دهد. دلیل انتخاب حکیمی به دو مسئله مهم باز میگردد: نخست، علاقهمندی وافر حکیمی به مهمترین موضوع تاریخ معاصر ایران یعنی «انحطاط مسلمین»؛ دوم آنکه حکیمی «جامعه کنونی» ما را دینی نمیداند و وضعیت موجود را انحراف از آرمانهای انقلاب اسلامی میانگارد. به همین دلیل گفتههای او درباره جامعه مطلوب قرآنی، هم نقد حال است و هم افقی به سوی آینده. حکیمی بر حسب رویهدینپژوهی مکتب تفکیک، هم بر فهم خاصی از علم وحیانی و معارف آسمانی و تربیت و سیاست قرآنی و حدیثی اصرار میورزد. ویژگی دیگر تفکر حکیمی، خالص ماندن شناختهای قرآنی و حدیثی از تاویل و مزج با افکار و نحلههای فکری بشری است که بر جامعه مطلوب پیشنهادیاش تاثیر بهسزایی نهاده است.
خلاصه ماشینی:
"(حکیمی،1382: 93و94) اما آنچه نزد حکیمی در بنای «مدنیت قرآنی» اهمیت دارد و برای او به یک پرسش مهم تبدیل شده، آن است که راه دستیابی به چنین جامعهای چیست و چه باید کرد؟ از نظر او، مهمترین راه دستیابی به جامعه قرآنی آن است که «باید به فهمی درست از دین رسید و با ابتنای بر آن، به ترسیم مختصات آن دست یافت».
این ویژگیها عبارتند از: خداگرایی و اطمینان قلب؛ رشدآموزی و هدایتطلبی ( اهتدوا، مهتدین)؛ تخلق به اخلاق الهی (خداجویی در افکار و اعمال)؛ اصالت دادن به اجرای عدالت؛ مؤاخذه شدید مسئولان و رجال حاکمیت در موارد عمل بر خلاف قرآن؛ رسیدن به جامعه منهای فقر؛ برابری و مساوات؛ حفظ حرمت و کرامت انسانها؛ خروش و حرکت برای یاری و نجات مستضعفان؛ انتظار سازنده؛ پرهیز از انواع گناهان سقوطآور و ضد ارزش؛ پرهیز از قتل نفس؛ دعوت به صلح؛ پرهیز از رباخواری؛ پرهیز از بدزبانی و حفظ حرمت دیگران؛ توجه به علوم تجربی؛ اهمیت دادن به علماندوزی و دانشگستری؛ اعتقاد راستین به معاد و روز مؤاخذه؛ عدالتورزی در حق دشمنان؛ ظلم نکردن به احدی حتی غیرمسلمانان؛ سلامت فوقالعاده دستگاه قضایی و مجازات قاضیان متخلف؛ برخورد کاملا محترمانه با انسانها در ادارات اسلامی؛ منع تشکیل تحزبات سرمایهداری سیاسی به استناد «ولا تعانوا علی الإثم و العدوان»؛ تفقد خاص در حق یتیمان و کوشش برای تربیت و رشد و رفاه آنان؛ رعایت تخصص در شغلها و مقدم داشتن متخصص با تقوا (إنی حفیظ علیهم)؛ رسیدن به فریاد اهل قبله و سایر مسلمانان؛ کمک رساندن به همه مسلمانان عالم؛ نهادینه شدن تفکر و تعقل بهخصوص تدبر در آیات قرآن در زندگی انسانها؛ مشورت با خردمندان و تجربهداران؛ رسیدگی تام و تمام به تربیت فرزندان."