چکیده:
هدف محوری تحقیق جاری بررسی ارتباط میان ساختار بازار و ضریب فناوری صنایع کارخانهای ایران میباشد. در این مقاله از دادههای خام طرح جامع آمارگیری کارگاههای صنعتی ایران در سطح کدهای چهاررقمی ISIC در طی دوره زمانی 1374 تا 1389 استفادهشده است. مدل رگرسیونی تحقیق بر مبنای مدل لوین و ریس و همچنین مدل داسگوپتا و استیگلیتز با توجه به متغیرهای ساختاری بازار از جمله صرفههای مقیاس، شاخص تمرکز هرفیندال، نسبت تحقیق و توسعه به فروش و واردات کالاهای سرمایهای میباشد. نتایج تحقیق حاضر مؤید آن است که کمترین ضریب فناوری در میان صنایع کارخانهای ایران مربوط به صنعت بازیافت مواد ضایع است. از سوی دیگر، یافتههای تحقیق نشان میدهد که ارتباط منفی بین تمرکز و ضریب فناوری وجود دارد؛ یعنی صنایع انحصاری دارای ضریب فناوری پایین بودهاند. به عبارت دیگر، نگرش شومپیتر مبنی بر اینکه با بالا رفتن سطح تمرکز میزان نوآوری و خلق فناوری جدید افزایش می یابد، در بازارهای صنعتی ایران نقض میگردد. ازاینرو تجدید ساختار بازارهای انحصاری ایران برای توسعه ضریب فناوری الزامی است. همچنین نتایج تحقیق دلالت بر آن دارد که در اکثر صنایع کارخانهای ایران، به دلیل کوچک بودن سطح فعالیت و اندازه تشکیلات تولیدی، از صرفه های مقیاس بهره برداری نمیگردد.
The central purpose of the present study is investigation of the relationship between market structure and technology factor for Irans manufacturing industries. In this paper, we have used the collected data by the statistical centre of Iran for the manufacturing industries (in the four-digit ISIC code level) during the period 1374 to 1389. The model of this paper is based on regression models of Levin - Reiss and Dasgupta - Stiglitz due to the market structural variables consist of: economies of scale, Herfindal Index concentration index, the ratio of R & D to sales and imported capital goods. Research findings indicate that the lowest coefficient of technology among Iranian manufacturing industries related to waste recycling industry. On the other hand, there is a negative relationship between the concentration and coefficient of technology. This means that monopoly industries have low coefficient of technology. In other words Schumpeterian view is violated for the Irans industrial markets. Hence, restructuring of Irans monopoly markets is required for developing of the technology coefficient. In the most of Iranian manufacturing industries not be utilized of economies of scale due to the small size and activity level of organization of production.
خلاصه ماشینی:
جدول ٢: تحلیلی از شاخص های نسبی منعکس کننده ضریب فناوری کد صنعت صنعت R&DR (درصد) LLL (درصد) واردات کالای سرمایه ای هر صنعت کل واردات سرمایه ای صنایع 15 مواد غذایی 0,0002 1,44 8,70 16 توتون و تنباکو 0,000001 0,13 0 17 تولید منسوجات 0,000023 0,004 4,85 18 تولید پوشاک 0,000001 0,03 0,37 19 دباغی و چرم 0,000002 0,02 1,22 20 چوب 0,00001 0,04 0,1 21 کاغذ و مقوا 0,000005 0,14 0,11 22 کتاب ونشریات 0,000003 0,06 0,12 23 تولید زغال کک 0,000205 0,63 22,39 24 مواد شیمیایی 0,000579 2,03 33,22 25 پلاستیک 0,000053 0,43 2,33 26 شیشه 0,000207 1,14 5,73 27 آهن و فولاد 0,000105 1,39 9,36 28 محصولات فلزی 0,000034 0,71 1,73 29 موتور و توربین 0,000145 0,83 3,42 30 ماشین آلات اداری 0,000002 0,14 0,01 31 موتورهای برق 0,000195 0,61 1,35 32 تولید لامپ 0,000046 0,09 0,11 33 تجهیزات پزشکی 0,000069 0,15 0,11 34 تولید وسایل نقلیه موتوری 0,000851 1,51 2,88 35 تولید تجهیزات راه آهن 0,000026 0,15 0,44 36 تولید مبلمان 0,000023 0,11 1,35 منبع : یافته های تحقیق در جدول ٣ تحلیلی از شاخص های ساختار بازار ارائه شده است .
در این مدل صرفه های مقیاس و شاخص تمرکز به عنوان شاخص های ساختاری بازار و ضریب فازی فناوری، که ترکیب اطلاعات شاخص های تحقیق و توسعه ، نیروی کار متخصص و حجم تجهیزات سرمایه ای وارداتی میباشد، به عنوان شاخص جهت نشان دادن اطلاعات فناوری بنگاه ها در نظر گرفته شده است .
٦. نتیجه گیری در این پژوهش برای ارزیابی رابطه ی بین نوآوری و ساختار بازار در صنایع کارخانه ای ایران ، از شاخص نوآوری که از ترکیب سه متغیر R&D، نیروی کار متخصص و واردات کالاهای سرمایه ای به دست آمده است به عنوان متغیر وابسته و اثر متغیرهای مستقل همچون شاخص هرفیندال - هیرشمن ١ (HHI) و صرفه های ناشی از مقیاس ٢ (MES) بر متغیر وابسته مورد بررسی قرار گرفته است .