چکیده:
مقابله با مخاطرات محیطی همواره از دغدغههای اساسی مسئولان و برنامهریزان هر کشور است. یکی از مخاطراتی که متاسفأنه به دلیل عملکرد تدریجی کمتر مورد توجه قرار میگیرد فرونشست است که درسالهای اخیر به علت افزایش بهرهبرداری از آبخوانهای کشور بهصورت مشکلی شایع درآمده است. در این تحقیق تلاش شده است که امکان وقوع پدیده فرونشست و خطرات احتمالی آن بهعنوان یک تهدید جهت پروژههای انسانی در محدوده دشت کرمانشاه مورد بررسی قرار گیرد. نخست با استفاده از آمار 22 ساله 65 چاه مطالعاتی و سیستم اطلاعات جغرافیایی نقشه افت آب برای منطقه تهیه شد. سپس ناحیهای که افت شدید آب داشت انتخاب و گمانه زمینشناسی چاههای مطالعاتی این محدوده جهت شناسایی بافت رسوب مورد مطالعه قرار گرفت و نقشه حساسیت رسوبات به ایجاد پدیده فرونشست تهیه شد. درمرحله آخر با استفاده ازمدل فازی درمحیط نرمافزار سیستم اطلاعات جغرافیایی هر یک از لایههای حساسیت رسوبات و افت سطح آب تعیین عضویت و با استفاده از همپوشانی گامای فازی نقشه حسایت منطقه به پدیده فرونشست در سه کلاس حساسیت زیاد، حساسیت متوسط و حساسیت کم تهیه شد. براساس نقشه یادشده، در شرق شهر کرمانشاه در جنوب و شرق روستای دهپهن که افت آبهای زیرزمینی زیاد و همچنین رسوبات دانهریز است، خطر پدیده فرونشست بیشتر از سایر نقاط منطقه است.
خلاصه ماشینی:
سپس ناحیه ای که افت شدید آب داشت انتخاب و گمانه زمین شناسی چاههای مطالعاتی این محدوده جهت شناسایی بافت رسوب مورد مطالعه قرار گرفت و نقشه حساسیت رسوبات به ایجاد پدیده فرونشست تهیه شد.
درمرحله آخر با استفاده ازمدل فازی درمحیط نرمافزار سیستم اطلاعات جغرافیایی هر یک از لایه های حساسیت رسوبات و افت سطح آب تعیین عضویت و با استفاده از هم پوشانی گامای فازی نقشه حسایت منطقه به پدیده فرونشست در سه کلاس حساسیت زیاد، حساسیت متوسط و حساسیت کم تهیه شد.
با توجه به مسائل بیانشده و همچنین اهمیت موضوع، نخست افت سطح سفره آب زیرزمینی در دشت کرمانشاه، سپس مناطقی که دارای افت شدید است و همچنین علت این افت و رابطه آن با تغییرات اقلیمی چند سال اخیر مورد بررسی قرار گرفته و در مرحله بعد با بررسی جنس رسوبات مناطقی که افت شدید سطح آب داشته اند، مناطقی که افت شدید سطح آب داشته و هم جنس رسوبات مساعد پدیده فرونشست باشد با نرمافزار سیستم اطلاعات جغرافیایی شناسایی شده و خطرات احتمالی پدیده فرونشست برای منابع انسانی محدوده مورد شناسایی قرار گیرد.
با بررسی این نقشه ( شکل ١٠) مشخص شد مناطقی مانند حاشیه رودخانه قرهسو و دامنه ارتفاعات شمال منطقه که دارای بافت درشت و گراولی است ، اگرچه افت شدید سطح آب دارد، ولی بافت رسوبات آنها می تواند از خطر وقوع فرونشست بکاهد.