چکیده:
هدف این پژوهش، بررسی تفاوتهای فردی کارکنان (ویژگیهای شخصیتی و عوامل جمعیتشناختی) به عنوان عامل پیشبینیکنندة بروز رفتارهای مخرب کاری و رفتارهای شهروندی سازمانی است. جامعة آماری این پژوهش کارکنان شرکت بهرهبرداری راهآهن شهری تهران و حومه (مترو) هستند. برای گردآوری دادهها، پرسشنامه و برای تحلیل دادهها، نرمافزارهای SPSS و Smart PLS بهکار گرفته شد. نتایج نشان داد ویژگیهای جمعیتشناختی (بهجز تحصیلات) و همچنین، ویژگیهای شخصیتی بر بروز رفتارهای مخرب کاری و رفتارهای شهروندی سازمانی مؤثرند. بر اساس این پژوهش، رفتارهای مخرب کاری با برونگرایی و استقبال از تجربههای جدید رابطه ندارد، اما با روانرنجوری رابطة مثبت و با سازگاری و وظیفهشناسی رابطة منفی دارد. همچنین، رفتارهای شهروندی سازمانی، ارتباط مثبتی با برونگرایی و وظیفهشناسی دارند، اما با سایر ویژگیهای شخصیتی رابطة معناداری ندارند. نتایج این پژوهش نشان داد رفتارهای مخرب سازمانی را میتوان به دو نوع آشکار و پنهان تفکیک کرد و از آنجا که رفتارهای مخرب پنهان و کسانی که مرتکب چنین رفتارهایی میشوند، بهسختی تشخیص داده میشوند، پیشنهاد شده است عوامل مؤثر بر بروز چنین رفتارهایی در قالب پژوهش تجربی جداگانه بررسی شوند.
خلاصه ماشینی:
کارشناس ارشد، دانشکدة مدیریت ، علم و فناوری ، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران ، ایران (تاریخ دریافت : ١٣٩٣/٠٦/٠٦؛ تاریخ پذیرش : ١٣٩٣/١٢/٠٢) چکیده هدف این پژوهش ، بررسی تفاوت های فردی کارکنان (ویژگیهای شخصیتی و عوامل جمعیت شناختی ) به عنوان عامل پـیش بینـیکننـدة بروز رفتارهای مخرب کاری و رفتارهای شهروندی سازمانی است .
نتایج این پژوهش نشان داد رفتارهای مخرب سازمانی را می توان به دو نوع آشکار و پنهان تفکیک کرد و از آنجا که رفتارهـای مخـرب پنهـان و کسـانی کـه مرتکـب چنـین رفتارهایی می شوند، به سختی تشخیص داده می شوند، پیشنهاد شده است عوامل مؤثر بر بروز چنین رفتارهایی در قالـب پـژوهش تجربـی جداگانه بررسی شوند.
به رغم پژوهش های متعددی که در زمینۀ پیش بیین عوامل مؤثر بـر بـروز رفتارهـای شـهروندی سازمانی از یک سو و رفتارهای مخرب کاری از سوی دیگر انجام گرفته است ، بررسی تجربی نقش ویژگیهای فردی کارکنان (ویژگیهای شخصیتی و عوامل جمعیت شـناختی ) در پـیش بینـی بـروز چنین رفتارهایی انجام نگرفته است و تمرکز بیشتر بر عوامل بین فردی ، شغلی ، سازمانی و زمینه ای، به عبارتی عواملی که بیش از ویژگیهای فردی به شرایط کار می پردازند، بوده اسـت .
یکی دیگر از ابزارهایی که بارها برای سنجش شخصیت به کـار گرفتـه شـده اسـت ، آزمون پنج عاملی است که از نظر بسیاری از اندیشمندان کارکرد بسیار مناسبی در پـیش بینـی شـیوة رفتار و عملکرد افراد در محیط هـای زنـدگی واقعـی و شـرایط سـازمانی دارد ( Von &McShane ٢٠١٢ ,Gilnow).