چکیده:
با توجه به اهمیت اثر حذف یارانه ی کودشیمیایی بر هزینه ی تولید گندم، این مطالعه با هدف ارزیابی آثار رفاهی کاهش یارانه ی کودشیمیایی بر مصرف کنندگان گندم (نان) صورت گرفت. برای این منظور توابع عرضه و تقاضای نان با استفاده از داده های دوره ی 85-1353 برآورد و آثار رفاهی این سیاست بر مصرف کنندگان در نتیجه ی تغییر قیمت مشخص گردید. یافته ها نشان داد که به دلیل عدم حساسیت مصرف کنندگان در برابر افزایش قیمت نان، افزایش هزینه ی تولید گندم، از راه افزایش قیمت محصول به مصرف کنندگان منتقل می شود؛ به گونه ای که با حذف کامل یارانه ی کودشیمیایی، رفاه مصرف کنندگان به میزان 8/661 میلیارد ریال و مخارج دولت به میزان 6/3927 میلیارد ریال کاهش می یابد که مجموع آن ها حاکی از افزایش رفاه به میزان 8/3265 میلیارد ریال برای جامعه است. همچنین نتایج نشان می دهد که با حذف کامل یارانه ی کودشیمیایی، قیمت خرده فروشی نان به میزان 72/6 درصد افزایش می یابد. بر اساس یافته های مطالعه، کاهش تدریجی یارانه ی کودشیمیایی و پرداخت هدفمند یارانه به مصرف کنندگان نان پیشنهاد گردیده است.
With respect to impact of chemical fertilizer subsidy elimination on wheat production costs، this study aimed at evaluating welfare impacts of reduction in chemical fertilizer subsidy on bread consumers. To achieve this objective، supply and demand of bread was estimated using data for period of 1353-85 (1974-2006). Then، welfare effects of subsidy reduction were determined. Findings of study showed that due to lack of sensitiveness of bread consumers to price changes، the increase in cost of wheat production would transfer to consumers via bread price increase. As a result، consumers would loose 661.8 billion Rials as chemical fertilizer subsidy was eliminated. Meanwhile، government expenditure decreased by 3927.6 billion Rials، and overall impact was 3265.8 billion Rials gain for the society. The results also indicated that the removal of chemical fertilizer subsidy is expected to increase the bread retail price by 6.72 percent. Finally، gradual reduction of chemical fertilizer subsidy and targeting subsidy paid to bread consumers is recommended.
خلاصه ماشینی:
"به بیان دیگر خواهیم داشت : WRPt =MFC (1) همان گونه که در مطالعه ی چن و همکاران (٢٠٠٦) نیز اشـاره شـده اسـت ، بـا افـزایش هزینـه ی عامل های تولید، رابطه ی بالا به صورت زیر ظاهر خواهد شد: WRPt =MFC+F (2) که در آن F را می توان معادل افزایش هزینه ی نهایی تولید در اثر کاهش یارانه ی کودشیمیایی یـا افزایش قیمت کودشیمیایی دانست .
البته ، همان گونه که در مطالعه ی موسوی و صدرالاشرافی (١٣٨٦) نیز مورد تأکید قـرار گرفتـه با توجه به دخالت گسترده ی دولت ، انتظار نمی رود میـان معادلـه هـا رابطـه ای معنـی دار وجـود داشته باشد، اما وجود همبستگی بسیار بالا میان قیمت خرده فروشی نـان و قیمـت تولیدکننـده ی گندم امکان تحلیل اثرگذاری افزایش قیمت کودشیمیایی بر مصرف کنندگان نان را فراهم می کند.
با این حال، با توجه به دلایلی همانند این که ممکن است دولت در پی تحمل هزینه ی بالا در بازار تولید به دنبال آن باشد تا هزینه های خود را در بازار مصرف از راه افزایش قیمت پرداختی مصرفکنندگان کاهش دهد، درون زایی متغیرهای قیمت در معادله ی عرضه ی گندم و قیمت در معادله ی تقاضای نان مورد آزمون قرار گرفت .
با توجه به این که در پی آن بودیم تا اثر افزایش قیمت کودشیمیایی را از سطح مزرعه تا مصرف کنندگان گندم تعقیب نماییم و همچنین با عنایت به همبستگی بالای میان دو قیمت یاد شده، لذا در تابع عرضه نیز به جای قیمت تولیدکننده از قیمت خرده فروشی نان استفاده شد."