چکیده:
زندگی و رفتار اجتماعی افراد و گروه ها بر اساس هنجارهایی شکل می گیرد که تعیین کنندة بایدها و نبایدهای رفتار اجتماعی و ترسیم کنندة الگوهای پذیرفته شده فرهنگی اند. یکی از مهم ترین هنجارهای ارتباطی در میان انسان ها از نگاه اسلام، عفاف و حجاب است. پرسش اصلی این مقاله بر ابعاد معنایی، نمادی و رفتاری عفاف با توجه به ارتباطات کلامی و غیرکلامی تمرکز دارد. با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی کوشیده ایم در پیوند میان آموزه های دین مبین اسلام دربارة عفاف با دانش ارتباطات، و تمرکز بر دو مبنای نظری کنش متقابل نمادین و نشانه شناسی، به فهمی عمیق تر از وجود عفاف در همه مراتب ارتباطی انسان به ویژه کلام، نگاه و رفتار دست یابیم. در نتیجه، ابعاد فقهی ـ ارتباطی عفاف در آموزه های اسلامی کشف شد و تعریفی جدید از ارتباط عفیفانه به دست آمد. بدین ترتیب مبنایی نظری برای ارتباطات در فرهنگ اسلامی پیشنهاد داده ایم که سیاست گذاری های فرهنگی در موضوع عفاف را نیز تسهیل می کند.
The life and social behavior of individuals and groups are influenced by the norms which determine the ought tos and ought not tos of social behavior and set normal cultural patterns. According to Islam، one of the main social communicative norms is chastity and Hijab. The main question of this paper is centred on the meaning and symbolic and behavioral aspects of chastity concerning verbal and non-verbal communications. Using a descriptive-analytical method، the paper seeks to delve into the connection of Islamic teachings about chastity with the knowledge of communication focusing on two theoretical principles of symbolic interaction and typology to achieve a deeper understanding of chastity on all levels of human communications، specially speaking، looking and behavior. Consequently، the fiqhi-communicative aspects of chastity in Islamic teachings are underlined and a new definition of descent communication is given. Thus، the paper suggests a theoretical principle for the communications in Islamic culture which makes the process of cultural policy-making on chastity easier issue.
خلاصه ماشینی:
"رفتار محدوده پوشش پوشش زن در برابر مرد نامحرم پوشاندن تمام بدن به جز وجه و کفین واجب است پوشش مرد در برابر زن نامحرم پوشاندن تمام بدن به جز قسمت هایی که معمولا پوشانده نمی شوند واجب است پوشش های خاص لباس تنگ اگر باعث تهییج شهوت باشد، جایز نیست لباس شهرت جایز نیست لباس مهیج حرام است لباس مختص به جنس مخالف بنا بر احتیاط واجب جایز نیست لباس روشن و نازک اگر باعث جلب توجه نامحرم و مفسده نشود، اشکال ندارد آرایش و زیور مرد اگر تشبه به زنان باشد یا مفسده انگیز باشد، جایز نیست آرایش و زیور زن باید از نامحرم بپوشاند رفتارها انتقال پیام توسط افعال بدن بدون تلذذ و ریبه بلااشکال است استیذان برای ورود به اتاق نامحرم واجب است ملامسه حرام است عطر زدن زن در برابر نامحرم اگر موجب تحریک و مفسده باشد، جایز نیست تغییر لحن و صدا صدای مهیج، با ناز و کرشمه حرام است مجاورت با نامحرم اختلاط با نامحرمان فی نفسه اشکالی ندارد؛ مگر اینکه منجر به گناه شود خلوت با نامحرم در صورت عدم امکان ورود و خروج دیگران حرام است ارتباط عفیفانه، گونه ای از ارتباط انسانی است که در آن، پیامی که موجب تحریک شهوت جنسی شود (مگر در چارچوب شرع) وجود ندارد."