چکیده:
در جهانی که به واسطه گستـرش مـرزهـای عـلـوم و فـنـون بـه سـرعـت تـغـیـیـر و تـحـول مـی یـابـد، قـلـمـرو چشم اندازهای جغرافیایی نیز تغییر شکل می دهند. به تبع آن جغرافیا و نیز جغرافی دانان از این تغییرات تاثیر پذیرفته و نمی تواننـد بی تفاوت باشند. در جامعه ما نیز با توجه به تحولات ایجاد شده در زمینه های مختلف ، در جهت مرتفع ساختن تنگناها و مشکلات محیطی ، اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ، برنامه های آموزشی را باید به شکلی هدایت نمود که از یک طرف خلأ ناشی از عـدم به کارگیری این دانش در مقیاس وسیع در کشور پر شده و از سوی دیگر با تحول و هدایت آموزش جغـرافـیـا در دانشـگـاه هـا ومؤسسات آموزش عالی کشور، جایگاه واقعی آن در سرزمین آرایی وآماده نمودن مکان ها برای انسان و تأمین بهروزی گروه هـای انسانی در حدی که در قلمرو و حیطه این علم بوده و به علمیت آن بیافزاید، نشان داده شود . در این مقاله نگارنده ، بابهره گیری از تجربیات ، منابع و اطلاعات به بررسی موضوعاتی ؛ مانند محتوای برنامه های آموزشی و جنبه های کاربردی آن قبل و بعد از انقلاب فرهنگی ، تغییر و تحول در عناوین دروس با حفظ علمیت جغرافیایی آن ، جـایـگـاه جغرافیا در ساختار نظام آموزش عالی کشور و ایجاد تخصص در رشته و گرایش های جغرافیا اشاره داشته و سپس به ارائـه طـرح ایجاد دوره کارشناسی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی بر اساس نیازهای موجود، به عنوان نتیجه گیری و پیشنهاد پرداختـه شـده است .
خلاصه ماشینی:
"جدول ٢- توزیع رشته جغرافیا به تفکیک استان های کشور ١٣٨٤ ردیف استان دولتی پیام نور آزاد اسلامی غیر انتفاعی جمع ١ آذربایجان شرقی • • • - 3 ٢ آذربایجان غربی • • • - 3 ٣ اصفهان • • • - 3 ٤ تهران • • • - 3 ٥ خراسان رضوی • • • - 3 ٦ کرمانشاه • • • - 3 7 سیستان و بلوچستان • • • - 3 ٨ زنجان • • - - 2 ٩ خوزستان • • • - 3 ١٠ مازندران • • • • 4 ١١ یزد • • • - 3 ١٢ خراسان جنوبی - • • - 2 ١٣ مرکزی - • - - 1 ١٤ همدان - • • - 2 ١٥ فارس - • • - 2 ١٦ ایلام - • - - 1 ١٧ خراسان شمالی - • - - 1 18 چهارمحال بختیاری - • - - 1 ١٩ گلستان - • - - 1 ٢٠ بوشهر - • - - 1 ٢١ کردستان - • - - 1 ٢٢ گیلان - • • - 2 ٢٣ کرمان - • • - 2 ٢٤ لرستان - • • - 2 ٢٥ هرمزگان - - • - 1 ٢٦ سمنان - - • - 1 ٢٧ اردبیل - - • - 1 ٢٨ قم - - - - - ٢٩ قزوین - - - - - کهگلیویه و بویر احمد - - - - - 30 جمع 11 24 19 1 55 مآخذ: استخراج از دفترچه آزمون سراسری سازمان سنجش و دانشگاه آزاد اسلامی ١٣٨٤ نقشه ١ جدول ٣ ـ توزیع رشته ها و گرایش های مختلف جغرافیا بر حسب مقاطع مختلف تحصیلی در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی دولتی و غیر دولتی ١٣٨٤ ردی دوره کارشناسی کارشناسی ارشد دکتری تخصصی ف ١ جغرافیای انسانی جغرافیا و برنامه ریزی شهری جغرافیا و برنامه ریزی شهری 2 جغرافیای انسانی ـ شهری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی 3 جغرافیای انسانی ـ روستایی جغرافیا با گرایش برنامه ریزی توریسم جغرافیای سیاسی جغرافیا و برنامه ریزی شهری جغرافیای طبیعی با گرایش 4 ژئومورفولوژی ، هیدرولوژی ژئومورفولوژی و اقلیم شناسی ٥ جغرافیای طبیعی اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی ـ ٦ جغرافیای طبیعی ـ ژئومورفولوژی ژئومورفولوژی در برنامه ریزی محیطی ـ ٧ جغرافیای طبیعی ـ اقلیم شناسی سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی ـ 8 جغرافیای سیاسی ـ نظامی جغرافیای نظامی ـ ٩ کارتوگرافی جغرافیای سیاسی ـ به همین خاطر ضرورت تغییر برنامه های جغرافیا در د نشگاه ها به دلیل نیاز جامعه به متخصصینی است که فقدان آن ها در بسیاری موارد به شدت احساس می شود، فراهم سازی زمینه جذب فارغ التحصیلان در سازمان ها و نهادهای موجود با توجه به تو نمندسازی جغرا یایی و تغ یر در محتوای دروس و تأکید بر جغرافیای کاربردی در د نشگاه های کشور از جمله مواردی که ضرورت تغییر و تحول در عناوین را می ط بد (شکویی ، ١٣٦٦، ٦١ ـ ٦٠)."