چکیده:
آموزه های اسلامی به تربیت فرهنگی انسان ها به عنوان وجهی از ملزومات تحقق انسان کامل، اهمیت ویژه ای قایل هستند و در این زمینه بالاترین مسئولیت را متوجه نهاد تعلیم و تربیت می دانند که یکی از مهم ترین کانون های احیای ویژگی ها و قابلیت های فردی بوده و در به فعلیت درآوردن شخصیت، استعداد فطری و شکل دهی رفتار آنان نقش بسزایی دارند. هدف پژوهش حاضر شناسایی و بررسی تعدادی از اصول تربیت فرهنگی است که در آیات قرآن کریم و آموزه های معصومان علیهم السلام مشهود بوده است. روش انجام پژوهش توصیفی ـ تحلیلی بوده و به منظور گردآوری داده های لازم برای دستیابی به اهداف پژوهش، متون موجود و مرتبط با موضوع پژوهش با استفاده از فرم های فیش برداری از منابع گردآوری و با شیوه کیفی مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته ها حاکی از آن هستند که دین اسلام با دارا بودن جهان بینی ویژه ای، به دنبال ارائه اصول، آداب و دستورالعمل های زیست فرهنگی توام با معنویت است.
خلاصه ماشینی:
"در مجموع، با توجه به کاربردهای اصل در روایات که در بالا به آن اشارتی رفت و توافقی که در تعاریف دانشمندان وجود دارد (امور مهم تعلیم و تربیت یا آنچه مبنای تفریع روش هاست و یا منشأ فعالیت برای معلم و متعلم و مربی و متربی است، اصول نامیده شده است)، می توان گفت: اصول در تربیت فرهنگی قواعد و دستورالعمل های کلی است که پذیرفتن و به کار بستن آن، افراد را برمی انگیزاند تا در راستای هدف عالی قرب الی الله، گام بردارند و به فعالیت تربیتی بپردازند و طریقه ای مناسب در سبک زندگی اسلامی و سلوک به سوی اهداف عالیه تربیتی و فرهنگی هماهنگ با فطرت، اتخاذ نمایند.
در تبیین حدود و ثغور تربیت فرهنگی با تربیت اجتماعی و دینی چنین می توان گفت: در روند تربیت اجتماعی، که به فرد کمک می کند تا با ارزش های اجتماعی که فی نفسه معقول و مطلوب اند آشنا شده و با آن دسته از ارزش ها و وظایفی که برخلاف تربیت الهی و اسلامی است، قطع رابطه کند (ملاسلمانی و همکاران، 1389، ص 143)، فرهنگ رشد کرده و کامل می شود و پس از اعمال تربیت دینی که مجموعه فعالیت هایی است به منظور ایجاد تحولات سازنده در فرد، و شکل دادن به روابط چهارگانه وی با خدا، خود، دیگران و هستی، به گونه ای که او را در مسیر قرب الی الله قرار داده و به کمال حقیقی اش برساند (باغ گلی، 1386، ص 67)، می تواند بر تعیین و واکاوی ارزش های الهی کمک نماید و با تأسی از این ارزش ها اقدام به طراحی نقش های کنونی و آتی افراد کند."