چکیده:
هم زمان با اعمال چهار دور تحریم شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه فعالیت هسته ای ایران ، آمریکا و اتحادیه اروپا نیز تحریم های یکجانبه ای را علیه ایران وضع کرده اند که در مواردی حتی فراتر از چارچوب تحریم های اعمالی شورای امنیت است . ادعای کشورهای مذکور آن است که این تحریم ها پاسخی به نقض تعهدات مندرج در معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای (NPT) از سوی ایران و عملی متقابل است . این سخن بدان معناست که تعهدات این معاهده از نوع تعهدات هم بسته است . مقاله پیش رو با بررسی اقسام تعهدات بین المللی و همچنین پرداختن به ماهیت تعهدات مندرج در معاهدة منع گسترش سلاح های هسته ای به دنبال بررسی امکان توسل به اقدامات متقابل در قبال نقض این تعهدات است . مشخص شد که نسبت به نقض دسته ای خاص از تعهدات بین المللی که از آنها با عنوان تعهدات هم بسته یاد می شود، تمام دولت های طرف معاهده حق توسل به اقدام متقابل پیدا می کنند؛ اما تعهداتی از معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای را که ادعاشده ایران نقض کرده ، نمی توان جزء تعهدات هم بسته تلقی کرد.
خلاصه ماشینی:
مشخص شد که نسبت به نقض دسته ای خاص از تعهدات بین المللی که از آنها با عنوان تعهدات هم بسته یاد می شود، تمام دولت های طرف معاهده حق توسل به اقدام متقابل پیدا می کنند؛ اما تعهداتی از معاهده منع گسترش سلاح های هسته ای را که ادعاشده ایران نقض کرده ، نمی توان جزء تعهدات هم بسته تلقی کرد.
هرچند گفته می شود تعهدات مربوط به کاربرد صلح آمیز نقش اساسی در تأمین هدف و نتیجه معاهدات دربرگیرنده آنها دارند (٤٤ :٢٠٠٩ ,Joyner)، این مسئله در شناسایی یک تعهد به عنوان تعهد هم بسته مؤثر نیست و حتی به موجب دیدگاه موسع حقوق معاهدات در این زمینه نیز نمی توان معتقد بود که نقض چنین تعهدی کلیت یک معاهده را در معرض خطر قرار می دهد (٥٧-٥٦ :٢٠٠٥ ,Tams).
به موجب دیدگاه حقوق مسئولیت ، تعهدات مربوط به تدابیر حفاظتی را نمی توان هم بسته دانست ؛ زیرا نقض هر یک از آنها اجرای آتی همان تعهد از سوی طرف های دیگر تعهد را در معرض خطر قرار نمی دهد و سایر دولت ها نمی توانند به این استناد تعهد مشابه خود را اجرا نکنند (٢١٦ :٢٠١٢ ,Singh).
(Crawford, 2002: 260) می توان گفت فقط بخشی از تعهدات مربوط به تدابیر حفاظتی که ارتباط مستقیمی با تعهدات اساسی سلبی دارند، به موجب دیدگاه حقوق معاهدات (و نه در دیدگاه حقوق مسئولیت )، هم بسته تلقی می شوند و البته همین تعهدات هم در صورتی که مورد نقض اساسی و آشکار قرار گیرند، امکان توسل به اقدامات متقابل را برای سایر طرف های تعهد فراهم می کنند (٢١٧ :٢٠١٢ ,Singh).