چکیده:
تروریسم گرچه پدیده ای نو نیست ، به عنوان یکی از معضلات جهان امروز، گریبان گیر بسیاری از دولت هاست و چنان گسترش یافته که بسیاری از معادلات بین المللی را متاثر کرده است . حوزه نفوذ این پدیده حتی حاکمیت برخی کشورها را به چالش کشیده و بسیاری را نیز به اندیشه مقابله با آن واداشته است . از این رو ارائه راهبردهای ضد تروریستی جامع و مانع ، که با توجه به رویکردهای مختلف در نگرش به تروریسم تدوین شده باشد، امری ضروری به نظر می رسد. پژوهش حاضر با انگاشتن فرهنگ به مثابه شیرازه هر اجتماع ، تروریسم را پدیده ای اجتماعی می داند که ریشه در فرهنگ ها دارد؛ از این رو اساس مقابله با تروریسم را نیز رویکرد فرهنگی می داند. این پژوهش در نظر دارد با ارائه مجموعه راهبردهای فرهنگی، به مثابه راهبردی پایه ای ، به مقابله با تروریسم بپردازد و در این مسیر ضمن لحاظ مقدورات و محدودیت های جمهوری اسلامی ایران ، سعی در تدوین طرحی جامع و بومی دارد. از این رو با ارائه هفت سرفصل «راهبردهای ضد تروریستی در سطوح مختلف جغرافیایی ، راهبردهای ضد تروریسم در قبال حوادث تروریستی در بازه های مختلف زمانی ، سیاست های ضد تروریسم بر اساس ماهیت ، راهبردهای متمرکز بر گروه های تروریستی ، سیاست های کلان معطوف تحدید فعالیت های گروه های تروریستی ، سیاست های تحدید و دفع تروریسم در مبدا، و مقابله با تمام انواع تروریسم موجود یا پیش روی کشور» به تبیین سیاست ها پرداخته و سپس در دو سرفصل ، تقسیم وظایف ملی در تحقق راهبردهای فرهنگی ضد تروریسم و تقسیم وظایف نهادهای حاکمیتی (عمومی ) در تحقق راهبردهای فرهنگی ضد تروریسم را طرح ریزی کرده است . در نهایت آنچه چشم انداز این طرح است مشروعیت زدایی از تروریسم و اقدامات تروریستی ، افزایش سطح آگاهی و در نتیجه کاهش گرایش های افراطی است که در بلندمدت و با رویکردی بردبارانه به کاهش ریشه ای تروریسم در جمهوری اسلامی ایران خواهد انجامید.
خلاصه ماشینی:
از این رو با ارائه هفت سرفصل «راهبردهای ضد تروریستی در سطوح مختلف جغرافیایی ، راهبردهای ضد تروریسم در قبال حوادث تروریستی در بازه های مختلف زمانی ، سیاست های ضد تروریسم بر اساس ماهیت ، راهبردهای متمرکز بر گروه های تروریستی ، سیاست های کلان معطوف تحدید فعالیت های گروه های تروریستی ، سیاست های تحدید و دفع تروریسم در مبدأ، و مقابله با تمام انواع تروریسم موجود یا پیش روی کشور» به تبیین سیاست ها پرداخته و سپس در دو سرفصل ، تقسیم وظایف ملی در تحقق راهبردهای فرهنگی ضد تروریسم و تقسیم وظایف نهادهای حاکمیتی (عمومی ) در تحقق راهبردهای فرهنگی ضد تروریسم را طرح ریزی کرده است .
/ نمودار ١ـ علل فرهنگی گرایش به تروریسم )١٧ :٢٠٠٢ ,Jenkins &Davis ( روش شناسی از آنجا که هدف پژوهش حاضر ارائه چارچوبی راهبردی برای مقابله با تروریسم در جمهوری اسلامی ایران است ، ناگزیر باید ریشه های گرایش به تروریسم و افراط گرایی بررسی شود.
آسیب ها، چالش ها، ضعف ها و مشکلات پیش روی راهبرد فرهنگی ضد تروریستی جمهوری اسلامی ایران را می توان در موارد زیر بررسی کرد: آسیب ها و چالش هایی مانند تلاش جدی و کافی نداشتن برای تعدیل ، فرسایش یا خشکاندن گرایش های افراط گرایانه و رادیکال قومی ، مذهبی و سیاسی ؛ بی توجهی به ریشه ها و دلایل و اهداف گروه های تروریستی ؛ استفاده نکردن از ظرفیت های نظام دانشگاهی کشور؛ نداشتن اجماع درباره تروریسم در فرهنگ عمومی شهروندان و آگاهی ضعیف افکار عمومی و مردم از اهمیت و ضرورت و امکان مقابله با آن ؛ امکان رشد گرایش های افراطی در مراکز مذهبی مهم کشور (بین شیعیان و اهل سنت )؛ هجمه فرهنگی گسترده گروه های افراطی خارج از کشور و تلاش برای اقناع قشرهای مختلف در پیوستن به آنان و غیره .