چکیده:
القاعده نقطه عطفی در تحولات اسلام گرایی رادیکال محسوب می شود و دارای سه نسل است . القاعده مرکزی با حمایت امریکا و کشورهای منطقه ای متحدش برای مبارزه با شوروی سابق در افغانستان شکل گرفت که پس از شکست و خروج شوروی سابق از افغانستان ، به جبهه جهانی اسلامی علیه صلیبیون و یهودیان تغییر راهبرد داد. ریشه ایدئولوژیک القاعده و داعش به تفکرهای سلفی تکفیری که مبدع آن وهابیت بود، بازمی گردد. پس از حمله امریکا به افغانستان در دوران طالبان و سپس عراق ، القاعده به عراق نقل مکان داد و به مبارزه با اشغالگران و شیعیان پرداخت . تغییر راهبرد القاعده عراق باعث انشعاب در القاعده شد و در نهایت ، به تشکیل داعش منجر شد. این مقاله ابتدا به تشکیل القاعده و انشعاب داعش از آن پرداخته ، و سپس به افتراقات القاعده و داعش از منظر ایدئولوژیکی، سازمانی و جهادی می پردازد و در نهایت ، تشابهات القاعده و داعش را بیان می کند.
خلاصه ماشینی:
اختلاف ، رقابت و درگیری بین القاعده و داعش به گذشته برمی گردد که دلایلی هم چون : «رهبری جریان سلفی تکفیری ، اعلام خلافت و بیعت با خلیفه ، اتخاذ و انتخاب راهبرد و تاکتیک جنگی مناسب ، تحت کنترل گرفتن و اشغال مناطق جغرافیایی یکدیگر» داشت و این دو سازمان با خشونت تمام علیه یکدیگر صف آرایی کردند و هر روش عملیاتی را به کار بردند.
الظواهری نیز از البغ دادی خواست که سوریه به جبهه النصره واگذار شود و به عراق بازگردد،٦ ولی البغدادی طی اطلاعیه ای این درخواست را رد کرد و خود را متعهد به قرارداد سایکس پیکو٧ (پس از جنگ جهانی اول ) ندانست (٢٠١٣ ,Abu Bakr al-Hussayni al-Baghdadi).
Shaykh Abu Bakr al-Hussayni al-Qurayshi al-Baghdadi, "Announcement of the Islamic State of Iraq and al-Sham," al-Furqan Media, April 9, 2013,http://washin.
Al-Qaeda’s General Command, "On the Relationship of Qaidat al-Jihad and the Islamic State of Iraq and al-Sham," al-Fajr Media, February 2, 2014, http://washin.
com/articles/islamic-state-fllscoffers-from-illicit-economy-in-syria-iraq-1409175458.
موفقیت های داعش در سال ٢٠١٤ نیز باعث جذب جنگجویان از اقصی نقاط جهان برای جنگ در سوریه ، عراق ، سومالی ، لیبی ، افغانستان و پاکستان شد)٢٠١٥٣,Rick Jr (.
com/news/middleeast/2014/08/islamic-state-50000-fghters- syria-2014819184258421392.
Al-Tamimi, Aymenn Jawad "Bay’ah to Baghdadi: Foreign Support for Abu Bakr al-Baghdadi and the Islamic State (Part 2),"Syria Comment, 27 September 2014, http://www.
com/world/2014/jun/15/iraq- isis-arrest-jihadists-wealth-power, accessed 10 February 2015.
Redefning the Islamic State: The Fall and Rise of al-Qaeda in Iraq, National Security Studies Program Policy Paper (Washington DC: New America Foundation, 2011), http://security.
com/news/articles/2014-11-18/islamic-state-s-oil-refningundercut-by- airstrikes-u-s-, accessed 10 February 2015.