چکیده:
شورای امنیت بهعنوان مسئول اصلی و اولیه صلح و امنیت بینالمللی و عالیترین رکن سیاسی نظام بینالمللی، از جایگاه رفیعی در جامعه بینالمللی برخوردار است. درعینحال، این موقعیت والا و خصیصه سیاسی منجر به آن نمیشود که دادگاههای بینالمللی نتوانند اقدامات این مرجع را از لحاظ قضایی بررسی کنند. دیوان دادگستری اروپا بر اساس رویهای که از سال 2008 و از قضیه کادی شروع کرده، بهطور مداوم و در قضایای متعددی، به بررسی قضایی اقدامات شورای امنیت پرداخته است (البته بهطور غیرمستقیم و از مجرای بازبینی قضایی مصوبات تحریمی شورای اتحادیه اروپا که در راستای اجرای قطعنامههای تحریمی شورای امنیت به تصویب رسیده است). سایر دادگاههای بینالمللی نیز در مواردی فرصت یافتهاند تا در خصوص چالش امکان کنترل قضایی اقدامات شورای امنیت اظهارنظر کنند. دیوان بینالمللی کیفری یوگسلاوی سابق در قضیه تادیچ، دیوان اروپایی حقوق بشر در قضیه بهرامی و سراماتی و قضیه نادا، دادگاه ویژه لبنان در قضیه عیّاش و دیوان بینالمللی کیفری رواندا در قضیه کانیاباشی که در اعمال وظیفه قضایی خویش با این مسئله مواجه بودهاند، رویههای متمایزی را در پیش گرفتهاند. درعینحال، این امکان برای دیوان بینالمللی کیفری نیز وجود دارد که قطعنامههای حاوی وضعیت ارجاعی از سوی شورای امنیت را مورد بررسی قضایی قرار دهد. اما دیوان بینالمللی دادگستری با اینکه هیچ ممنوعیتی در این خصوص ندارد، در قضیه لاکربی، قضیه نامیبیا، قضیه هزینههای خاص و قضیه بوسنیوهرزگوین علیه صربستان و مونتهنگرو که موقعیت برای بررسی مشروعیت (در معنای قانونیبودن) تصمیمات شورا مهیا شده بود، با مصلحتاندیشی به این کار تن نداد. درکل به نظر میرسد که رویهای بینالمللی در خصوص امکان نظارت قضایی دادگاههای بینالمللی بر شورای امنیت در حال شکلگیری است.
United Nations Security Council as the primary responsible organ for the maintenance of international peace and security and the superior political part of international order, has a prominent place in international community. However, this prominent position will not prevent International Courts to judicially control acts of this organ. Based on a precedent which has been started since 2008 and in Kadi Case, the European Court of Justice has frequently acted to judicially control Security Council acts in numerous instances. Moreover, other International Courts have declared their opinions on challenge of possibility of Judicial Control of Security Council acts. International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia in Tadic Case, European Court of Human Rights in Behrami and Saramati Case and Nada Case, Special Tribunal for Lebanon in Ayyash Case, and International Criminal Tribunal for Rwanda in Kanyabashi Case, confronting this question in exercising of their jurisdiction, have adopted various approaches. However, this possibility has existed for International Criminal Court to judicially control the resolutions which contains referred position by the Security Council. While International Court of Justice has no limitation in this regard, in Lockerbie Case, Namibia Case, Certain Expenses Case, and Bosnia and Herzegovina v. Serbia and Montenegro Case which can control the legitimacy of Council acts, conveniently abstained and preferred to continue to pacific coexistence with Security Council, acting as two organs of an International organization. Thus, there is an emerging International practice related to possibility of Judicial Control of International Courts on Security Council.
خلاصه ماشینی:
"The Review of the United Nations Security Council Decisions by the International Court of Justice", Netherlands International Law Review, 2005, vol.
نظارت قضایی دادگاه ویژه لبنان 2 بر شورای امنیت رأی دادگاه بدوی و تجدیدنظر لبنان در قضیه عیاش و دیگران 3 که در سال 2012 صادر شد ـ برخلاف نظر دو دادگاه ویژه بینالمللی کیفری (دیوان یوگسلاوی و رواندا) که در بندهای اخیر ذکر شد ـ به این سؤال که آیا دادگاه بینالمللی ایجادشده از سوی شورای امنیت، صلاحیت بررسی مشروعیت خود را دارد یا خیر، پاسخ منفی داده است.
6 صرفا همین که شورای امنیت، اختیار خود را در خصوص تشخیص وجود تهدید علیه صلح و امنیت بینالمللی تحت ماده 39 منشور اعمال کرد، کافی است و دیگر نیازی به بررسی قضایی نخواهد بود و حتی اگر چنین نیازی هم وجود داشته باشد، به دلیل عدم تصریح اساسنامه، 7 شعبه بدوی، صلاحیت تشخیص درستی اقدامات شورا را نخواهد داشت.
"The Security Council, the International Court and Judicial Review- What Lessons from Lockerbie", European Journal of International Law, 1999, vol.
Aut dedere aut judicare Plachta, Michel, "The Lockerbie Case: The Role of the Security Council in Enforcing the Principle Aut Dedere Aut Judicare", The European Journal of International Law, 2001, vol.
Martenczuk, Bernd, "The Security Council, the International Court and Judicial Review- What Lessons from Lockerbie", European Journal of International Law, vol.
Petculescu, Ioana, "The Review of the United Nations Security Council Decisions by the International Court of Justice", Netherlands International Law Review, vol.