چکیده:
امروزه اخبار به نیازی ضروری برای همه تبدیل شده است. اطلاعات و اخباری که رسانه ها به مردم ارائه می کنند در اندیشه و احساسات و نیز در سبک و شیوه زندگی آنها موثر است. خبرنگاران که بدنه اصلی رسانه ها را تشکیل می دهند از میان هزاران رویداد کوچک و بزرگی که هر شبانه روز در سراسر دنیا روی می دهد دست به انتخاب می زنند. آنچه تحت عنوان خبر از رسانه پخش می شود، در اصل حاصل انتخاب ها و تصمیم گیری های آنهاست و ازآنجاکه هر گزینشی نیاز به معیار دارد، نگارنده کوشیده معیارهای اخلاقی را از میان متون دینی اسلامی استخراج کند و به این پرسش اساسی پاسخ دهد که از نظر اسلام، چه کسی و با چه ویژگی های اخلاقی می تواند عهده دار مسئولیت خبرنگاری در جامعه اسلامی باشد و بعد از تصدی این مسئولیت، چه معیارهای اخلاقی را باید رعایت کند. این مطلب ضمن بیان هفت اصل از اصول اخلاق حرفه ای خبرنگاری و پاسخ به برخی مسائل اخلاقی مورد نیاز آنان ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
"خبرنگار، اگر جایگاه خویش را به طور صحیح بشناسد، اولا از جهت اینکه آفریده و مخلوق خداوند است، خود را بندة خداوند می داند و در درجة بعدی در جایگاه اجتماعی که به عنوان خبرنگار قرار گرفت، حساسیت حرفة خویش را درک می کند و این درک صحیح، در رعایت تعهدات اخلاقی، بالاترین ضمانت اجرایی را برای شخص فراهم می سازد؛ چراکه آنچه اسلام به عنوان زمینة اصلی آراستگی به اخلاق الهی مطرح می کند، احترام به فطرت پاک انسانی و احساس عزت و کرامت نفس است.
دربارة مصادیقی که ذکر شد، برای کسانی که با علم به ممنوعیت و غیراخلاقی بودن تجسس اقدام به این کار می کنند، دو نوع مجازات در روایات اسلامی بیان شده است: اولا مجازات و عذاب اخروی، که پیامبر اسلام دربارة استراق سمع فرمودند: «هر کس به مکالمات دیگران در حالی که راضی نیستند گوش دهد، در روز قیامت در گوش وی سرب گداخته ریخته می شود» (مجلسی، 1403ق، ج 73، ص 340)؛ ثانیا مجازات دنیوی، و آن اینکه برای تجاوز به حریم زندگی خصوصی افراد در احکام شرع اسلام، مجازات سنگینی مقرر شده، و در فقه آمده اگر کسی چشم دیگری را کور کند، باید نصف دیة انسان را بدهد؛ ولی اگر همین چشم نگاه خائنانه کند، و به قصد اطلاع از اسرار مردم به حریم خصوصی آنان تجاوز کند و مثلا به درون خانه مردم نگاه دزدانه کند و در این حالت به او لطمه بزنند و چشم او آسیب ببیند و یا کور شود، دیه ندارد (علی اکبری، 1391، ص 96)."