چکیده:
هدف این پژوهش مقایسه برنامه تربیتی، حمایتی و تنبیهی در نظام جزایی اسلام و مقررات بینالملل جزایی در رابطه با بزهکاری کودکان بود که به روش کیفی از نوع تحلیلی ـ استنادی انجام شد. در این پژوهش با استفاده از تفسیر و تحلیل آموزههای تربیتی قرآن کریم و متون مرتبط با قوانین کنوانسیون حقوق کودک به مقایسه برخورد با بزهکاری کودکان پرداخته شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش عقلی و نقلی و تحلیل مفاهیم انجام شد. نتایج نشان داد رویکرد نظام حقوقی اسلام در رابطه با اعمال بزهکارانه کودکان بر دو محور اقدامات پیشگیرانه و اقدامات اصلاحی متمرکز است. اقدامات پیشگیرانه نظام حقوقی اسلام شامل اصل اعتدال، پرهیز از تبعیض، نظارت و مراقبت و .... و اقدامات کیفری در برگیرنده اصل تنبیه، موعظه، تغافل و .... با توجه به شرایط آن است. همچنین نتایج پژوهش نشان داد در مقایسه دو سامانه، اگر چه مطابق با قانون کنوانسیون اصل تنبیه رد شده است، اما در نظام اسلامی تنبیه به عنوان آخرین راه کار تربیتی پذیرفته شده و به عنوان روشی مناسب برای هشیار ساختن و ادب کردن آدمی و جدا نمودن او از بدی و کجی توصیه شده است. اگرچه در مورد تربیت کودک تنبیه بیشتر وجه آگاهی دهنده مییابد.
خلاصه ماشینی:
همچنین نتایج پژوهش نشان داد در مقایسه دو سامانه، اگر چه مطابق با قانون کنوانسیون اصل تنبیه رد شده است، اما در نظام اسلامی تنبیه به عنوان آخرین راه کار تربیتی پذیرفته شده و به عنوان روشی مناسب برای هشیار ساختن و ادب کردن آدمی و جدا نمودن او از بدی و کجی توصیه شده است.
در این میان مسألهای چالشبرانگیز مطرح میشود و آن اینکه در نظامهای حقوقی از جمله نظام حقوقی اسلام حق تنبیه برای والدین جایز شمرده شده و آن را تا حد متعارف جرم ندانسته است و در مقابل کنوانسیون حمایت از کودکان این موضوع را حتی از سوی والدین جرم میداند؛ بنابراین چگونه میتوان به تعارض موضع اسلام به عنوان یکی از منابع اصلی تنظیم قواعد با قوانین حقوقی مرتبط با این زمینه پاسخ داد.
درواقع سؤال اساسی این است که از منظر اسلام، سیاستهای حقوقی به ویژه برای کودکان چگونه است؟ و تا چه حدی تنبیه از سوی نظام آموزشی و حتی والدین از منظر اسلام جایز شمرده شده است؟ در پاسخ به این سوال مقایسه دو سامانه حقوقی و قانونی از یک طرف و مبانی اسلامی مورد بحث از طرف دیگر لازم است مورد مداقه قرار گیرد.
(Bagheri, 1991) با توجه به این مفهوم به نظر میرسد اصول تربیت کودک به منظور پرهیز از بزه در قرآن کریم و سیره معصومان علیهمالسلام به شرح زیر باشد: - اصل اعتدال هر حرکت و فعل تربیتی باید بر اعتدال استوار باشد و از حد وسط بیرون نرود و به افراط و تفریط کشیده نشود تا حرکت فعلی مطلوب باشد.