چکیده:
امروزه آشنایی هرچه بیشتر مربیان و فراگیران با یافتههای حاصل از علوم مغز و اعصاب که با فرایندهای یاددهی ـ یادگیری و تربیت مرتبط هستند، در جهت تربیت اثربخش انسان و رشد فکری او اجتناب ناپذیر مینماید. هدف از مرور نظاممند حاضر مشخص نمودن برخی بینشهای حاصل از یافتههای علوم مغز و اعصاب در جهت هرچه اثربخش کردن فرایندهای تربیتی و آموزشی بوده است. در مجموع با بهرهگیری ازموتورهای جستجو و سایتهای اینترنتی google scholar؛ SpringerLink و ScienceDirect و با استفاده از کلید واژههای اصلی این تحقیق که عبارتند بودند از brain-based education ؛ brain-based learning و neuroeducation و ترکیب آنها جستجوی اینترنتی انجام شد. تعداد 176 مقاله، کتاب و گزارش پژوهشی حاصل از جستجوی ترکیبی سه کلید واژه اصلی فوق یافت شد. از این تعداد 100 مقاله ، کتاب و گزارش پژوهشی وارد مطالعه مروری شدند. سپس با توجه به میزان مرتبط بودن به دو دسته مرتبط و غیرمرتبط تقسیم شده و نهایتا 41 مقاله و کتاب و گزارش پژوهشی از آنها گزینش نهایی شده، سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از مجموع مقالات بررسی شده، تعدادی بینشهای اساسی به دست آمد، که پس از حذف موارد تکراری و ادغام برخی موارد، یافتههای ارائه شده در قسمت نتایج حاصل شد. بیشترین مورد بینش ذکرشده در مقالات بررسی شده، بینشهای مبتنی بر بحث «انعطاف پذیری مغز» بود. بهبود در فهم مبانی عصب شناختی یادگیری میتواند در کامل شدن و مستفیذ شدن اعضای جامعه که میتوانند با انعطاف پذیری به تغییر در شرایط زندگیشان پاسخ دهند، کمک کند. با توجه به ضرورت همکاری و مشارکت دست اندرکاران تعلیم و تربیت و متخصصان علوم مغز و اعصاب، بایستی درصدد یک گفتمان میان رشتهای جدی برآمده، تا به کمک هم بتوانند بسیاری از مسائل مربوط به حیطه تعلیم و تربیت و یادگیری بشر را حل نمایند.
خلاصه ماشینی:
Keywords:Brain-based education; educational neuroscience, brain-based learning مقدمه مغز با هرچیزی که مربیان و شاگردان در محیط آموزشی یا مدرسه انجام میدهند ارتباط نزدیکی دارد (Jensen,2013)؛ و اندامی است که انسان را برای سازگاری با محیط توانمند میسازد( در واقع همان یادگیری).
علوم مغز و اعصاب این پتانسیل را دارد که به پژوهشگران کمک کند زمینههای ژنتیکی که در مغز هر فردی آشکار میشود و نیز زمینههای طبیعی که از طریق تربیت و آموزش، در توسعه فرد مؤثر است را درک نمایند.
با ترکیب این کلیدواژهها در موتورهای جستجوی اصلی و سایتهای مرتبط شامل google scholar؛ Springerlink ؛ Science direct و کلیدواژههای تربیت مبتنی بر مغز، یادگیری مبتنی بر مغز و علوم اعصاب تربیتی در google scholar جستجو انجام و نتایج به دست آمده با هم ترکیب شد.
با توجه به مطالعات انجام شده در این منابع 82 مورد بینشها یی برآمده از یافتههای علوم مغز و اعصاب برای تعلیم و تربیت ذکر شده است.
سؤال مهمی که اینجا وجود دارد این است که مغز برای تعلیم و تربیت چه دارد و چه کار انجام میدهد؟ مسائل مربوط به ناتوانی در یادگیری افراد جوامع، در علوم مغز و اعصاب به مشخص کردن مبانی مغزی مشکلات یادگیری هدایت میشود.
در این بخش به صورت جمع بندی شده به پارهای یافتههای کلیدی و توصیههای حاصل از رشته «علوم اعصاب تربیتی» (educational neuroscience) که اطلاعاتی برای خط مشیهای تعلیم و تربیت در تمام سنین فراهم میکند، پرداخته میشود.