چکیده:
پژوهش حاضر با هدف تعیین نقش میانجی ، هوش هیجانی و خودکارآمدی تحصیلی با اضطراب امتحان صورت گرفت . شرکت کنندگان شامل ۲۹۱ نفراز دانش آموزان پسر دبیرستانی شهر شیراز در سال تـحصیلی در رابطه بـین الگوی ارتباطی خانواده ۹۳-۹۲ بودند که بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. به منظور اندازه گیری متغیرهای پژوهش ، پرسشنامه های الگوی ارتباطی خانواده ، هوش هیجانی ، خودکارآمدی تحصیلی و اضطراب امتحان مورد استفاده قرار گرفتند. برای ارزیابی مدل پیشنهادی ، روش تحلیل مسیر استفاده گردید که با توجه به مقادیر شاخص های به دست آمده ، داده ها با مدل تحقیق برازش داشت . علاوه بر این ، نتایج نشان داد که بعد گفت وشنود، می تواند هوش هیجانی و خودکارآمدی تحصیلی را به صورت مثبت پیش بینی کند. بعد همنوایی نیز قادر به پیش بینی هوش هیجانی و خودکارآمدی تحصیلی به صورت منفی و اضطراب امتحان به صورت مثبت می باشد. همین طور هوش هیجانی پیش بینی کننده خودکارآمدی تحصیلی و اضطراب امتحان بوده و متغیر خودکارآمدی تحصیلی می تواند اضطراب امتحان را به صورت منفی پیش بینی کند، از سویی ، درخصوص تاثیر متغیرهای مستقل بر وابسته ، تحلیل داده ها حاکی از آن بود که ۱۲ درصد از تغییرات هوش هیجانی ، ۲۸ درصد از تغییرات خودکارآمدی تحصیلی و ۳۳ درصد از تغییرات اضطراب امتحان ، توسط مدل تبیین می شود. براین اساس می توان تصمیم گرفت که در رابطه بین الگوی ارتباطی خانواده و اضطراب امتحان ، هوش هیجانی و خودکارآمدی تحصیلی نقش میانجی دارند.
خلاصه ماشینی:
به 1- Lone 2- Eriksen & Paul 3- Bensoussan 4- Zeidner 5- Collins رغم وجود این شواهد نظری و با وجود این که کارکرد خانواده و نحوه تعامل افراد آن در پیش بینی اضطراب امتحان مورد توجه برخی از پژوهشگران بوده است (پوتواین ، وودز، سیمز۱، ۲۰۱۰؛ ساها۲، ۲۰۱۴) و مطالعات تجربی انجام شده نشان داده اند که جهت گیری گفت و شنود۳ به صورت منفی (رحیمی و خیر، ۱۳۸۶؛ ناکایاما، ۲۰۰۵؛ به نقل از رحیمی و خیر، ۱۳۸۵) و جهت گیری همنوایی ۴ به صورت مثبت (رحیمی و خیر، ۱۳۸۶) اضطراب عمومی را پیش بینی می کنند اما پژوهشی که رابطه بین الگوهای ارتباطی خانواده با اضطراب امتحان را بررسی کرده باشد مشاهده نشد و پرداختن به این رابطه یکی از اهداف پژوهش حاضر است .
در مجموع ، مطالعات اندکی نقش متغیرهای واسطه ای در این رابطه را مورد توجه قرار داده اند، لذا با توجه به چنین خلاء پژوهشی ، پژوهش حاضر به بررسی نقش واسطه ای هوش هیجانی و خودکارآمدی تحصیلی در رابطه بین ابـعاد الگوی ارتباطی خانواده و اضطراب امتحان پرداخـته 1-Bandura, Pastorelli, Barbananelli & Caprara2- Altunsoy, Cimen, Ekici, Atick & Gokgman 3- Muris است که مبنای آن پژوهش های پیشین و دیدگاه سیاروچی ، چان ، کاپوتی و روبرتز (۲۰۰۳؛ به نقل از تجلی و لطیفیان ، ۱۳۸۷) است .
1- Kwok, Hughes & Luo 2- Nolidin, Downey, Hansen, Schweitzer & 3- Scheier, Carver & Bridges 4S-toMugikholagczak & Luminet تبیین یافته های مربوط به فرضیه های غیرمستقیم پژوهش ۱) نتایج جدول ۳ نشان می دهد که هوش هیجانی و خودکارآمدی تحصیلی در رابطه بین بعد گفت و شنود و اضطراب امتحان نقش میانجی کامل و بین بعد همنوایی و اضطراب امتحان نقش میانجی سهمی ایفا می کنند.