چکیده:
هدف از مقاله حاضر بررسی مسـئله جایگـاه هسـته در گـروه هـای نحـوی زبـان فارسـی در چارچوب نظریه بهینگی است . با استفاده از محـدودیت هـای هـم تـرازی نحـوی پیشـنهادی گریمشاو (٢٠٠٢)، که در این مقالـه بـه صـورت (Align-Left/Right)X, XP بازنویسـی میشود (مک کارتی، ٢٠٠٨)، سعی بر این است که مرتبه بندی منسجمی از محدودیت هـای مرتبطی ارائه شود که در ارتباط با جایگاه هسته نسـبت بـه مـتمم آن در درون گـروه هـای نحوی زبان فارسی، فعال و تعیین کننده هستند. با توجه به غیریکنواخت بودن جایگاه هسته در گروه های مختلف در زبان فارسی، چنین نتیجـه گرفتـه مـیشـود کـه محـدودیت کلـی (Align-Left)X, XP که بر هسته آغازین بودن گروه هـای نحـوی دلالـت دارد، در بیشـتر ساخت های نحوی این زبان ، بسیار تعیین کننده است . همچنین ، موارد استثنای هسته پایانی، یعنی گروه فعلی و گروه حالت نمای «را»، توسط محدودیت های خاص تری بـا ارزش مخـالف که در مرتبه بالاتر قرار میگیرند، پوشش داده میشوند که به ترتیـب ، عبـارت انـد از: -Align (Right)V, VP و (Align-Right)K, KP.
خلاصه ماشینی:
"معین زاده در مقالۀ خود، بـا توجه به اینکه اکثر گروه های بیشینه در زبان فارسی هسته آغازین هستند، سعی بـر بازتحلیـل ایـن زبان به عنوان زبانی هسته آغازین داشته است و بر اساس شواهد گونـاگونی همچـون تولیـد بنـدهای متممی (CPs) پس از فعل متعدی، جایگاه واژه بست ها١١ و جایگاه قید نسبت به هستۀ گـروه فعلـی و متمم آن ، چنین استدلال میکند که مفروض پنداشتن ترتیب سازه ای فاعل ـفعل ـمفعول (SVO) در زیرساخت این زبان ، میتواند تحلیل بهتری ارائه کند.
در خصوص گروه های اسمی، اگرچه اسم ها اغلب مـتمم هـایی اختیـاری و نـه الزامـی، بـه خـود میگیرند (تالرمن ، ٢٠١١: ١١٧؛ کارنی ٢٦، ٢٠١١: ١٧٠)، اما در زبان فارسی در مواردی کـه اسـم هـا متمم دارند، هستۀ اسمی در ابتدای گروه قرار میگیرد؛ چنان که در مثال های زیر نمایان است : (٥) الف ـ ساکن تهران [NP ساکن [NP تهران ]] ب ـ کتاب داستان [NP کتاب [NP داستان ]] بنابراین ، گروه های اسمی در زبان فارسی هسته آغازین تلقی میشوند و همان طور که در تابلوی بهینگی زیر قابل مشاهده است ، محدودیت کلی (Align-Left)X, XP معرفیشده در بـالا را اقنـاع میسازند.
) University of Massachusetts Occasional Papers in Linguistics 26: Papers in Optimality Theory II.
Optimality Theory: Constraint Interaction in Generative Grammar."