چکیده:
معرفی انجیل خطی هوانس با تأکید بر تحلیل بصری نگارهها و معرفی مکتب واسپوراکان تاکنون پژوهش های انجام شده درباره ی هنر ارمنی در ایران، بیشتر به معماری و نقاشی های دیواری ارمنیان اصفهان پرداخته و نگارگری ارمنیان ـ یکی از هنرهای شاخص ایشان ـ در ایران ناشناخته مانده است. این پژوهش نظری با روش توصیفی ـ تحلیلی و انتخاب یک نمونه ی شاخص این مکتب و تحلیل 5 نگاره ی آن، در پی یافتن این پرسش هاست: پدیدار شدن مکتب واسپوراکان در قرن های 13و14 تحت تأثیر چه عوامل تاریخی و فرهنگی بوده است؟ ویژگی های گرافیکی انجیل هوانس کدام است؟ کدام ویژگی های مکتب واسپوراکان در انجیل هوانس بارز است؟ هنر ارمنی، نگارگری ارمنی، مکتب واسپوراکان، موزهی خاچاطور گساراتسی.
Manuscripts are valuable in Armenian culture and book designing and miniature are amongst preeminent arts of Armenians. Hovanes Bible belongs to the second half of the 14th century which is conserved in the Museum of Khachatur Kesaratsi، is the distinctive sample of a method in Armenian miniature that has been created in Vaspurakan School. As most of the research on Armenian art is focused on Armenian architecture and murals in Isfahan، the Armenian miniature – as one of the distinctive arts of Armenians- is unknown in Iran. This academic research choose a standard sample of this school and analyze five of its miniatures in a descriptive-analytical method and is going to answer these question: Which historical and cultural elements had pave the way for the emergence of Vaspurakan School in 13th and 14th centuries? Which characteristics of Vaspurakan School are obvious in Hovanes Bible?
خلاصه ماشینی:
معرفی انجیل خطی هوانس با تأکید بر تحلیل بصری نگاره ها و معرفی مکتب واسپوراکان ** * اشرف السادات موسوی لر، منصوره مهرمحمدی چکیده در فرهنگ ارمنی ، نسخه های خطی ، ارزش والایی دارند و کتاب آرایی و نگارگری از هنرهای شاخص ارمنیان به شمار می رود.
انجیل هوانس متعلـق بـه نیمـه ی دوم قرن ١٤ در موزه ی خاچاطور گساراتسی ، نمونه ی شاخص شـیوه ای از نگـارگری ارمنی است که در مکتب واسپوراکان پدید آمد.
این آثار نشانه ای از فعالیـت فرهنگـی کلیـسای ارمنـی در ایـن دوران اسـت کـه نـواحی مسیحی نشین شمال غربی ایران را نیز تحت تأثیر قرار می داد ٢و مکتبی را پدید آورد که به نام تاریخی این منطقه ، مکتب واسپوراکان نامیده می شود.
از نمونه های دیگر این مکتب می توان به انجیل کراکاس تبریزی ٥ ٤٨١ MS (١٣٣٠) در همین موزه اشاره کـرد که دارای ٦ نگاره است .
٣. آثار کلاسیک ارمنی و مکتب کیلیکیه (که در همین زمان شکوفا شد) دارای سبکی طبیعت گرایانه و متـأثر خطوط پرپیچ وتاب ، قلم گیری بارز در پیکره ها، سایه زنی مختـصر در چهـره هـا و سـطوح آب رنگی تخت ، رنگ های محدود و زمینه ی ساده (تصویر ١٠) کـه در مکتـب واسـپوراکان نمود پیدا می کنند (تصویر٢)، خصیصه ی نگاره های عباسیان در قرن هـای ١٣و١٤م .
انجیل ٤٠٤ MS موزه ی خاچاطور گساراتسی که در این پژوهش به آن پرداخته شده است ، یکی از نمونه های شاخص مکتب واسپوراکان در ١٦٠٤م .