چکیده:
موسی مبرقع دومین فرزند امام جواد از مادری به نام سمانه است که در 214 هجری در مدینه متولد گردید و در بیت امامت به شکوفایی رسید. در 220 هجری که امام محمدتقی علیهالسلام به بغداد فراخوانده شد و سپس به شهادت رسید موسی مبرقع که در مدینه به سر میبرد، 6ساله بود. وی پس از شهادت پدر، تحت نظارت برادرش، امام هادی علیهالسلام به رشد فکری و معنوی رسید. موسی مبرقع با ارادتی خالصانه مطیع برادرش بود. محدثان شیعه وثاقت او را مورد تایید قرار دادهاند و از وی روایاتی نقل نمودهاند. با کاهش اختناق عباسیان موسی مبرقع موفق گردید در سال 256 هجری به قم بیاید و مورد توجه اصحاب ائمه علیهمالسلام، روسای شیعه و مومنین این شهر قرار بگیرد. او در 296 هجری رحلت نمود و پیکرش در خانه خودش دفن گردید. آرامگاه او و عدهای از افراد خاندانش از جمله خواهران، فرزندان، نوادگان و سایر بستگان در مجموعه چهل اختران قم واقع شده است. کاروانی از دانشمندان، فقها، نقیبان، متولیان موقوفات مساجد و اماکن زیارتی قم و توابع در اعصار گوناگون از این خاندان برخاستهاند. سادات رضوی، تقوی، برقعی و مبرقعی به امامزاده موسی مبرقع نسب میبرند که در قم، همدان، مشهد، کشمیر و نقاط دیگر پراکندهاند. فرمانهایی از فرمانروایان صفویه و قاجاریه در دسترس میباشد که براساس آنها افرادی از این سادات به مقام نقابت و تولیت آستان مقدسه حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام و مسجد امام حسن عسکری علیهالسلام و متولی موقوفات امامزادگان استان قم منصوب گردیدهاند.
خلاصه ماشینی:
[1] چشمهای که در قم جاری شد ابواحمد سید موسی مبرقع فرزند با کفایت حضرت امام جواد علیهالسلام امامزادهای است که قم را به عنوان محل اقامت خود برگزید و در این دیار به فعالیتهای فرهنگی و تبلیغی روی آورد و به همراه فرزندان و نوادگان برای ترویج مکارم و نشر فرهنگ اهل بیت علیهمالسلام در قم و توابع آن اهتمام ورزید، و در شبکه روابط اجتماعی، مناسبات طوایف و اقوام تأثیرگذار گردید.
[1] از این ماجرا دو نکته به دست میآید: یکی این که موسی مبرقع مطیع و تسلیم برادر خود حضرت امام هادی بوده و منزلت آن وجود بزرگوار را مورد توجه قرار میداده است، و دیگر این که خود به عنوان امامزادهای اهل فضل نزد شخصیتهای برجسته عصر، از شأن ویژهای برخوردار بوده است.
[3] دیدگاهی قابل تأمل با وجود آن که علما و مورخانی چون حسن بن محمد قمی، علامه مجلسی و برخی از مشاهیر معاصر و دانشوران علم نسب تأکید کردهاند کسی که از ذریه امام جواد علیهالسلام به قم آمد، موسی مبرقع بوده است، عدهای دیگر بر این نکته اصرار میورزند که وی محمد بن موسی میباشد نه خود او، عبدالجلیل رازی در کتاب خود نیز ماجرای مهاجرت موسی به قم، خروج از این شهر و دیگر مسائل وی را به فرزندش محمد نسبت داده است.