چکیده:
این نوشتار به معرفی و بررسی کتابچه موقوفات بارگاه مطهر و منور امامزاده علی بن محمد الباقر علیه السلام واقع در مشهد اردهال کاشان میپردازد. این کتابچه که ممهور به مهر تایید بزرگانی همچون مرحوم ملا محمد نراقی فرزند ملا احمد نراقی است در سال 1266ه.ق به رشته تحریر درآمده و در اصل بهعنوان دستورالعملی جهت کفالت امورات مهمه آن آستان مقدس، ایجاد شده و بیش از بیست مورد از موقوفات بقعه نیز در آن معرفی و تشریح گردیده است؛ موقوفاتی که شامل آب، درخت، زمین و مغازه بوده و با توجه به ارادت خاص مردم منطقه کاشان به ساحت مقدس اهل بیت علیهم السلام و فرزندان ایشان بهویژه حضرت علی بن محمد الباقر علیه السلام، این موقوفات در مناطق مختلف شهرستان شکل گرفته است. با بررسی کتابچه مذکور، علاوه بر بررسی موقوفات و بازخوانی متنی که مربوط به عصر قاجار بوده و از خط سیاق[1] نیز در آن استفاده گردیده، تصویر روشنی از فضای فعالیتهای فرهنگی، عمرانی و مدیریتی بقعه این امامزاده عظیمالشان نیز برای خواننده ترسیم میگردد.
خلاصه ماشینی:
ق به رشته تحریر درآمده و در اصل بهعنوان دستورالعملی جهت کفالت امورات مهمه آن آستان مقدس، ایجاد شده و بیش از بیست مورد از موقوفات بقعه نیز در آن معرفی و تشریح گردیده است؛ موقوفاتی که شامل آب، درخت، زمین و مغازه بوده و با توجه به ارادت خاص مردم منطقه کاشان به ساحت مقدس اهل بیت علیهم السلام و فرزندان ایشان بهویژه حضرت علی بن محمد الباقر علیه السلام، این موقوفات در مناطق مختلف شهرستان شکل گرفته است.
متن کتابچه بسم الله الرحمن الرحیم الحمد لله کما هو أهله و مستحقه و الصلوة و السلام علی سید البریة محمد و أهله، بر رأی صافیه قاطبه اهل آسمان و شیعیان امام زمان عجل الله فرجه پوشیده و مخفی نماناد که چون از برای مزار فایض الأنوار امامزاده واجب التعظیم و التکریم سلطانعلی ابن الإمام الهمام محمد بن علی الباقر علیه آلاف التحیة و السلام واقعه در مشهد اردهال، رقبات و املاک موقوفه مقرره است که در سوالف زمان تاکنون به وقفیت بقعه متبرکه و مصارف متعلقه به آن معمول است و به جهت امور موقوفات مزبوره و دوران مهمات متعلقه به آن سرکار فیض آثار[1] ، قانون و دستورالعملی لازم است از برای کیفیت کفالت مهمات متعلقه به آن سرکار از داد و ستد موقوفات و امر و نهی خدمه و بست و گشاد بقعه متبرکه و تلاوت کلام الله و تسویه ساحات و سراداری و میرابی و چراغ افروزی و تعمیرات لازمه و سایر ملزومات مقرره که از برای هر یک شخصی شایسته معین شده و تعیین مبلغ از وجوه موقوفات مزبوره در ازای هر یک از مناصب مقرره و صرف تعمیرات و روشنایی و سایر مصارف لازمه واجب بود و در سوابق ازمنه گاهی به جهت تعیین بعضی از فقرات مسطوره اختلالی در نظم امور آنجا حاصل بود لهذا به تاریخ حال که اول فروردین ماه ویت ئیل[2] خیریت دلیل، مطابق جمادی الأولی سنه 1266 ناقصه هجریه است امور مذکوره به تشخیص و تعیین و اجاره اولیای شریعت مطهره و امناء ملت حنفیه مقدسه یعنی سرکار شریعتمدار فخر العلماء الراسخین و عمدة الفقهاء العاملین، قدوة المحققین و زبدة المدققین، الحبر المعظم و النحریر الأعظم، طائف بیت الله الحرام و زائر بیت الله مرقد سید الأنام علیه و علی آله الصلوة و السلام، مجتهد العصر و الزمان جناب أجل أکرم مولانا حاجی ملا محمد[3] أدام الله ایام إفاضته، از قرار به تفصیل ذیل معین و مشخص گردید.