چکیده:
حسینبنموسی(ع)، فرزند بلافصل امام موسیکاظم(ع) است. وی به قصد دیدار امام علیبنموسیالرضا(ع) در حدود سالهای (201ـ203هـ.ق) همراه با سایر برادرانش از مدینه عازم خراسان شد. متاسفانه در منابع، اطلاعات دقیقی راجع به زندگانی آن حضرت، سن او هنگام تولد و شهادت، چگونگی شهادت و نیز محل دقیق شهادت و مدفن این امامزاده ثبت نشده است.
از موضوعات مهمی که در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته، بحث درباره سن این امامزاده هنگام شهادت و علل اختلاف در تعدد مزارها و مرقدهای منسوب به آن بزرگوار است.
هدف نگارنده در این مقاله، بیان نسب، شخصیت و فضایل، محل شهادت و مدفن آن بزرگوار است که در منابع تاریخی به صورت متفاوت ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
قول مورخانی که معتقدند امام زاده حسین (ع ) در طبس دفن است به قرن پنجم هجری قمـری برمیگردد، زیرا قبل از این تاریخ ، هیچ گونه اطلاعاتی در منابع وجود ندارد.
( مشکوتی، ١٣٤٩: ١١٧ـ ١١٨؛ دایره المعارف بناهای تاریخی ایران در دوره اسلامی، بناهـای آرامگاهی، ١٣٧٦: ١١٤ـ ٢/١١٥ ) اما این ادعـا صحت نـدارد زیرا تنها دو نفـر بـه نـام حسـین ، بـه آنجا(کرمان ) مهاجرت کرده اند: یکی حسین بـن علـی بـن احمـد المختصـی بـن عیسـی بـن زیـد الشهید(ع ) (ابن طباطبا، ١٣٨٨هـ.
ق ) ـ به والی طبس (که ظاهرا او نیـز از شیعیان بوده )، درباره ی متواری شدن امام زاده حسین (ع ) (برادرامام رضا(ع )) و سفارش آن امام و آگاه کردن آن والی مبنی بر، در امان نگه داشتن برادر بزرگوارش از دست عمال عباسی، معتبر باشد، نشان میدهد که حسین بن موسی(ع ) به خاطر گرفتارنشدن به دست مأموران حکومـت عباسـی، بـه طبس فرارکرده و به زندگانی مخفی روی آورده است و بعدها شیعیان به منظور احترام برای او کـه مدتی در این شهر زندگی میکرده ، بقعه و بارگاهی ساختند.
٣. دیگر اینکه ، ممکن است حسین بن موسی برای آنکه به دست مأموران حکومـت عباسـی گرفتـار نشـود، به طبس فـرار کـرده و به زنـدگانی مخفی روی آورده و بعـدهــا پس از شنـاسـایی مکان اختفاء وی، توسط عمال حاکم وقت ، به شهادت میرسد و شیعیان برای آنکه جسد این امام زاده بـه دست مأموران حکومت عباسی نیفتد، آن پیکر مطهر را در سـال هـای اولیـه شـهادت ، از طـبس بـه شیراز منتقل کردند و مدفن نهایی وی در شیراز میباشـد کـه بـه «آسـتانه » معـروف اسـت .