چکیده:
یکی از نکات بسیار مهّم در بررسی جامعهی ایلی مغولان در قرون (7ـ 6 هـ .ق/13ـ12م) جایگاه و اهمیّت زنان در مناسبات سیاسی و اجتماعی این جامعه است. زیرا با بررسی جایگاه و موقعیّت زن در جامعهی ایلی مغولان، میتوان در ترسیم سیمای حیات انسانی و اجتماعی این جامعه موفقتر بود. از همین روی در این جستار کوشش شده است تا بامطالعهی مهمترین منابع تاریخی موجود، ضمن بررسی جایگاه و موقعیّت زنان در جامعهی ایلی مغول، میزان اهمیّت زن نزد مغولان و همچنین دلایل آن نیز پیجویی شود.
خلاصه ماشینی:
از همین روی در این جستار کوشش شده است تا بامطالعه ی مهم ترین منابع تاریخی موجود، ضمن بررسی جایگاه و موقعیت زنان در جامعه ی ایلی مغول ، میزان اهمیت زن نزد مغولان و همچنین دلایل آن نیز پیجویی شود.
مغولان ، جامعه ی ایلی و قبیله ای، خاتون ها، چنگیز خان مقدمه زنان در نقش یکی از ارکان خانواده ، در طول تاریخ و در جوامع گوناگون همواره دارای نقش و جایگاه ویژه ای بوده اند.
اهمیت زن در بین مغولان تا حدی است که برخی پژوهشگران بر این عقیده اند که «دورة مغول دورة برتری زن بر مرد است »(بیانی، ١٣٥١: ج ١:ص ٢٣٢- ٢٢٠) البته ازآنجا که صحت این نظر تا حدودی مورد تردید است ، در ادامه تلاش خواهد شد در ضمن مطالعه و بررسی جایگاه و موقعیت زنان در جامعه ی ایلی و قبیله ای مغولان ، میزان اعتبار این عقیده نیز سنجیده شود.
(همان )همچنین ، رشیدالدین فضل الله در جامع التواریخ از زبان خاتونی مغول در جواب چنگیز خان که علت محبوبیت آن زن را نزد شوهرش جویا شده بود، چنین میآورد: «همه زنان را اندام به یکدیگر نزدیک باشد، چون مرد قادر و حاکم است و زن محکوم ، باید که تفحص نماید هر چه شوهر را رضا بدان باشد چنان کند و برخلاف رضای شوهر نرود و با میل و خاطر او یکی باشد.
»(رشیدالدین فضل الله ، ١٣٧٣:ج ١،ص ٧٠٣) این گونه به نظر میرسد که در انتخاب همسر برای مردان نظر مادر شوهر درباره ی عروس اهمیت بسیاری داشته است .