چکیده:
هدف این پژوهش ، تحلیل و نقد آرای ایمانوئل کانت و ملا احمد نراقی با تاکید بر تربیت اخلاقی است تا بتواند سهمی در افزایش دانشهای بنیادین در این حوزة معرفتی داشته باشد. این پژوهش ، بنیادی ـ کاربردی و روش مطالعه آن تطبیقی ـ اسنادی است . یافته های پژوهش نشان داد کانت و ملا احمد نراقی گرچه به دو منظومه فکری متفاوت (غرب و اسلام) تعلق دارند، هر دو بر قائل بودن انسان به عنوان نقطه مرکزی در تربیت اخلاقی، تاکید بر منشا ارادی برای اخلاقیات وتاثیر اراده آدمی در انجام کردارهای اخلاقی، پرورش قوه درک و فهم آدمی در مرحله بالای تربیت اخلاقی تاکید دارند که از موارد تشابه مهم این دو دیدگاه است ، هم چنین در بیان مغایرتهای تربیت اخلاقی در دیدگاه کانت به خرد عملی یا وجدان انسانی (خاستگاه اخلاق)، تکوین منش (هدف تربیت )، روشهای آموزشی دموکراتیک و تاکید بر آزادی شاگرد (روشهای تربیتی)، پرورش جسمانی، تادیب و فرهنگ (مراحل تربیت اخلاقی)؛ و در دیدگاه نراقی، نفس ناطقه انسانی (خاستگاه اخلاق)، سعادت انسان (هدف تربیت )، تمرین و تکرار، الگوپذیری ومحبت ورزی (روشهای تربیتی)، تادیب و تعلیم و تفهیم (مراحل تربیت اخلاقی) رامی توان اشاره کرد.
خلاصه ماشینی:
"یافته های پژوهش نشان داد کانت و ملا احمد نراقی گرچه به دو منظومه فکری متفاوت (غرب و اسلام) تعلق دارند، هر دو بر قائل بودن انسان به عنوان نقطه مرکزی در تربیت اخلاقی، تأکید بر منشأ ارادی برای اخلاقیات وتأثیر اراده آدمی در انجام کردارهای اخلاقی، پرورش قوه درک و فهم آدمی در مرحله بالای تربیت اخلاقی تأکید دارند که از موارد تشابه مهم این دو دیدگاه است ، هم چنین در بیان مغایرتهای تربیت اخلاقی در دیدگاه کانت به خرد عملی یا وجدان انسانی (خاستگاه اخلاق)، تکوین منش (هدف تربیت )، روشهای آموزشی دموکراتیک و تأکید بر آزادی شاگرد (روشهای تربیتی)، پرورش جسمانی، تأدیب و فرهنگ (مراحل تربیت اخلاقی)؛ و در دیدگاه نراقی، نفس ناطقه انسانی (خاستگاه اخلاق)، سعادت انسان (هدف تربیت )، تمرین و تکرار، الگوپذیری ومحبت ورزی (روشهای تربیتی)، تأدیب و تعلیم و تفهیم (مراحل تربیت اخلاقی) رامی توان اشاره کرد.
جدول ١: بررسی مقایسه ای آرای تربیت اخلاقی کانت و نراقی ابعاد تربیت اخلاقی آرای کانت آرای ملا احمد نراقی ماهیت تربیت اخلاقی خرد عملی یا وجدان انسانی نفس ناطقه انسان اهداف تربیت تکوین منش ، صداقت ، قابلیت اجتماعی، خود پیروی سعادت انسان، کسب معرفتهای اخلاقی پرورش عقلانیت و تفکر روشهای تربیت رویکرد توافق ذهنی یا طرح معماهای اخلاقی،روشهای آموزشی دموکراتیک ، ترغیب به آزادی شاگرد، تشویق و تنبیه در مرحله انضباطپذیری کودکان یا مراحل ابتدایی تربیت عادت ورزی و تلقین در مراحل ابتدایی تربیت ، الگوورزی محبت ورزی مراحل تربیت پرورش جسمانی، تأدیب ، آموزش (فرهنگ ) تأدیب ، تعلیم ، تفهیم نقدو بررسی با همه دقت ، ژرفا و استحکامی که دراندیشه های تربیت اخلاقی کانت و نراقی دیده می شود، نقطه ضعفهاواشکالهایی نیز به چشم می خوردکه باید باواقع بینی ، شناسایی و معرفی شود."