چکیده:
این پژوهش می کوشد با شناخت چگونگی فرهنگ پـذیری مغـولان در ایران ،علـل و نتـایج ان را بازشناسـد.بی تردید متون تاریخی و اثار مورخان بزرگ این عصر و سکه های باقی مانده از ان ، از حوزه های بسیار مهم بازتاب ایـن مفاهیم و اندیشه ها به شمار می اید. یافته های این پژوهش نشان می دهد،دوره حکومتی غازان و جانشینان او ،پایـان حاکمیـت یاسـا و اوج گـرفتن فرهنگ پذیری مغولان وتفوق فرهنگ ایرانی -اسلامی در قلمرو ایلخانان است ،درحقیقت مغولان در رهگـذر حضـور میان ایرانیان نه تنها بسیاری از عناصر فرهنگ ایرانی اسلامی را پذیرفتند بلکـه در اعـتلا و شـکوفایی ان کوشـیدند ،از سوی دیگر نباید از نظر دور داشت ،فرهنگ ایرانی نیز در کنار فرهنگ مغولی _ چینی ، از آن تاثیر پذیرفت و برخـی از اجزاء آن را در خود جای داد اما هیچگاه در آن مستحیل نگشت بلکه فرهنگ قوم غالب را در خود جذب نمود . فرایند فرهنگ پذیری مغولان نتایج مهمی در برداشت که مهم ترین آن عبارتند از : کـاهش خشـونت و قسـاوت مغولان و تقلیل ویرانگری ناشی از حضورآنان در این سرزمین ،بهبود وضعیت عمومی جامعه ،احیای دوباره نام ایران و به کارگیری آن در متون تاریخی این دوره ،تفوق و برتری دین اسلام در رویاروئی با ادیان دیگر ،رسمی شـدن زبـان و خط فارسی و گسترش آن از آمویه تا شام ،رشد و رونق شعر فارسی با رویکرد اجتماعی ،رشد تاریخ نگاری بـه زبـان فارسی و در نهایت نجات حیات فرهنگ ایرانی درمقابل تهاجم اقوام بیگانه که قطعا این موفقیت ها نشـانگر توانمنـدی ،پویائی و غنای این فرهنگ در مقابل حضور بلند مدت بیگانگان دراین سرزمین است .
خلاصه ماشینی:
این افراد از یکسو با حمایت از علما ، دانشمندان و روشنفکران عصر خویش و بازسازی و ساخت مساجد ، مـدارس ، کتابخانه ها و مراکز علمی و بدست گرفتن ا فسار حکومـت از طریـق حاکمیـت بـر نظـام اداری دیوانی و از سوی دیگر ایجاد اندیشه ای نو بدور از ویرانگری و خشونت در ایلخانان وقـت ، گـام های بلندی در احیای ملیت و فرهنگ خویش برداشتند بطوریکه بسیاری اذعـان دارنـد کـه طـراح اصلی اصلاحات بزرگ غازان ، رشیدالدین فضل اله بوده است و غـازان بـا فکـر و اندیشـه رشـید الدین فضل اله ، اندیشمند بزرگ ایرانی به ترتیب امور و تنظیم آن پرداخت و با اقـدامات خـویش جانی دوباره در کالبد ضعیف حاکمیت ایلخانی بخشید بر این پایه هم گرایی و رویکـرد هماهنـگ اندیشمندان و کارگزاران عهد ایلخانی،جهت مهار رفتار گریز از مرکزاشراف مغولی و تـلاش بـرای احیا ی هویت و اندیشه ایرانشهری بسیار موثر واقع گردید.
پذیرش فرهنگ ایرانی اسلامی توسط مغولان خاصه در ایام حکومتی غازان خان و جانشـینان وی نتایج مهمی را در برداشت که مهم ترین آن عبارتند از : کاهش خشونت و قسـاوت مغـولان و تقلیل ویرانگری ناشی از حضورآنان در این سرزمین ،بهبود وضعیت عمومی جامعه ،مطـرح شـدن دوباره نام ایران و به کـارگیری ان در متـون تـاریخی ایـن دوره ،تفـوق و برتـری دیـن اسـلام در رویاروئی با ادیان دیگر ،رسمی شدن زبان و خط فارسی و گسترش آن از آمویـه تـا شـام ،رشـد و رونق شعر فارسی با رویکرد اجتماعی ،رشد تاریخ نگـاری بـه زبـان فارسـی و در نهایـت نجـات حیات فرهنگ ایرانی درمقابل تهاجم اقوام بیگانه که قطعا این موفقیت ها نشانگر توانمندی ،پویائی و غنای از فرهنگ در مقابل حضور بلند مدت بیگانگان دراین سرزمین است .