چکیده:
در ادبیات اجتماعی، تخیل اجتماعی مفهومی نوین است که از سویی، ساختارهای اجتماعی آن را تعیین میکنند و از سوی دیگر، خود در ساخت فرایندهای اجتماعی نقشی سازنده دارد. رسانه هـا یکی از تعینات اجتماعی تولیدکننده تخیل هستند. در این پژوهش ، الگوهای تخیلات اجتمـاعی در میان کاربران رادیو و رسانه های تولید کاربر مجازی، تحلیل شده است . برای دستیابی به این هدف ، با استفاده از روش کیفی و مصاحبه نیمه ساختاریافته و همچنین نرم افـزار MAXQDA١٠، چهـار الگوی «تخیلات فردگرایانه »، «تخیلات فردگرایانه فرا مادی»، «تخیلات توسعه گرایانـه ابـزاری» و «تخیلات اجتماعی آرمانی» در کاربران رادیو شناسایی شده است . در میان کاربران رسانه های تولید کاربر مجازی، تنها الگوی تخیل به دست آمده «تخیل فرا واقع مصرفی» است که تولیدکننده پیام با کاربرد خود ایده آل سازی، مخاطب را در مصرف به اقناع ذهنی میرساند. ایـن رسـانه هـا قـدرت اجتماعی خردی هستند که تخیلات مخاطبان را شکل میدهند. جریان اجتماعی تولیدشده مبتنی بر تخیل در هر دو رسانه ، آرمان پردازی های فردی است که اهداف اجتماعی و معطوف به دیگـری را کمتر در خود نهفته دارد.
خلاصه ماشینی:
در میان کاربران رسانه های تولید کاربر مجازی، تنها الگوی تخیل به دست آمده «تخیل فرا واقع مصرفی» است که تولیدکننده پیام با کاربرد خود ایده آل سازی، مخاطب را در مصرف به اقناع ذهنی میرساند.
این گونه تحلیل اندازه اثر متفاوت را در رسانه ها میتوان ناشـی از رویکـرد پوزیتویستی در علم ارتباطات و جامعه شناسی دانست که در تحلیل پدیده های اجتماعی همـواره واقعیـت اجتمـاعی بیرونـی را معیـار تحلیـل مـیشـمارند؛ امـا بـا چرخشـی معرفت شناختی در علوم ، پیچیدگی اندیشه در انسان مورد توجه قرارگرفته و رویکردهـایی مانند جامعه شناسی احساس و تخیل در جامعه شناسی وارد شده است .
در ایـن مقالـه ، تخیلات اجتماعی که تاکنون در ادبیات دانشگاهی ایران کمتر مورد تحلیل قـرار گرفتـه ، در رادیو و رسانه های تولید کاربر مجازی تحلیل و مقایسه شـده اسـت و بـا توجـه بـه اینکه تخیلات با یکدیگر جمع می شوند، بر جوامع انسانی منطقی را حـاکم مـی کننـد و ذهنیت و جهان اجتماعی را شکل میدهنـد، در ارتبـاط بـا الگوهـای تخیـل رسـانه ای، جریان آتی در جامعه ایران شناسایی شده است .
این رویکرد معتقد است که جامعه شناسی می تواند تلفیـق همـاهنگی میـان داده هـا و تخیل اجتماعی، مفاهیم عقلانی و تصورات ذهنی و نیز میان واقعیت و تخیـل اجتمـاعی برقرار کند (قانعیراد، ١٣٨٧).
New Media and Popular Imagination: Launching Radio, Television, and Digital Media in the United States.